YAKIN TARİHİMİZDE ROL OYNAMIŞ, İZLER BIRAKMIŞ ÜNLÜ ASKERİ VE SİVİL GEMİLERİMİZ

Gülnihal Vapuru ise 1938’de kullanımına son verilene kadar yeni tarihi olaylara tanıklık etmeye devam etti. Örneğin 1926 yılında Çanakkale şehitlerini anmak için organize edilen ilk sivil ziyarette yolculara eşlik eden yine Gülnihal Vapuru olmuştur.

1938 de görev dışı bırakılana kadar Cumhuriyet hükümetine de yolcu vapuru olarak görev yapan bu gemimiz yöresel olarak Bandırmamızla İstanbul arasında ara sıra yolcu taşımakta görev yapmıştır.

GÜLCEMAL VAPURU

Bu gemimiz Gülnihal vapuru gibi açık denizlere uygun yapılmış bir gemi olup Gülnihal gibi trans Atlantik sayılabilecek gemi olmaktan ziyade gerçekten ilk Türk Trans Atlantik’i olan bir gemidir. Gülnihal vapurunun mavi kurdele sahibi olması rivayetten öteye geçmezken Gülcemal vapurumuz Gülnihal’e göre daha devasa yapısıyla hakikaten okyanuslara açılıp ülkemizin adını okyanuslarda duyuran bir gemi olarak hakikaten mavi kurdele sahibi olan bir trans Atlantik olduğu gibi ülkemizden Amerika’ya yolcu taşıyan okyanus aşırı yolcu taşıyan ilk Türk gemisi olma özelliği de Gülcemal vapurumuza aittir. Bandırma İstanbul arasında da yolculuğu görülen Gülcemal vapuru hakkında bilgi araştırmak amacıyla genel bilgi kaynaklarına ve internet kaynaklarına baktığımızda şu bilgilere rastlarız;

Gülcemal’in öyküsü, Birleşik Krallık’ın Belfast kentinde başladı. Trajik sonuyla hafızalara kazınan Titanic gemisini de inşa eden White Star Line şirketi tarafından Harland and Wolff Tersanesi'nde 1874’te yapıldı. 15 Temmuz 1874’te “Germanic” adıyla kızaktan indirildi. Germanic, teknik özellikleri bakımından dönemine göre kusursuz bir gemiydi. Pervaneli ilk nesil transatlantiklerden biriydi. İstenildiğinde yelken açabilecek donanıma bile sahipti. 142 metre uzunluğundaki Germanic, iki bacalı ve dört direkliydi. 

Germanic, ilk seferini Liverpoll Limanı’ndan New York’a 30 Mayıs 1875’te yaptı. Daha sonra aynı güzergahta yolcularını taşımaya devam etti. Hatta bu seferler sırasında Atlantik Okyanusu’nu en kısa sürede kat eden gemilere verilen “Mavi Kurdele” ödülünü kazandı. 1905 yılında Dominion Line şirketine satılan Germanic, “Ottawa” adını aldı. Böylece iki kıta arasında göçmen taşımak amacıyla kullanılmaya başlandı. 

Osmanlı’nın Gülcemal'i

Bu kusursuz transatlantiğin kaderi, 1911’de Osmanlılar tarafından satın alınmasıyla bir kez daha değişti. 25 bin 100 altın liraya satın alınan Germanic’e, Sultan V. Mehmet Reşat’ın annesinden esinlenilerek “Gülcemal” adı verildi. Gülcemal, “gül çehreli, gül gibi güzel” anlamına geliyordu. O sırada 37 yaşında olan Gülcemal’in ilk görevi Türk askerlerini Yemen’e taşımaktı. Daha sonra Karadeniz’e posta seferleri yaptı. Sultan V. Mehmed Reşat, Rumeli seyahatine Gülcemal’le çıktı. Balkan Savaşı’nda Osmanlı’nın geride kalan askerlerini Rumeli’den getiren de yine Gülcemal’di. 

Birinci Dünya Savaşı’nın zor koşullarında Gülcemal bu kez hastane gemisi olarak hizmet verdi ve savunma amaçlı olarak silahlandırıldı. Hatta o sırada Gelibolu’dan İstanbul’a dönerken bir İngiliz denizaltısı tarafından torpille vurularak pruvasından yara aldı. Tüm yurdun topyekûn tek vücut olduğu Kurtuluş Savaşı yıllarında Gülcemal yine önemli görevler üstlendi. Aralarında 9. Ordu Kumandanı Kazım Karabekir’in de olduğu birçok önemli ismi Anadolu’ya taşıdı. 

ABD’ye giden ilk Türk gemisi

Gülcemal, savaş yıllarını geride bıraktıktan sonra kıtalararası yolculuklarına tekrar başladı. Rum bir işletmeci tarafından kiralanarak New York’a 4 sefer düzenledi. 31 Ekim 1920’den başlayarak, savaşı geride bırakıp Yeni Dünya'ya gitmek isteyen göçmenleri taşıdı. İçlerinde pek çok Türk de vardı. Ancak bu seferi özel kılan, ilk defa bir Türk gemisinin ABD’ye gitmesiydi. Üstelik süvarisi de bir Türk olan Lütfi Kaptan’dı. Devamı yarın…