güvenilir kaynak casibom giriş maritbet
SON DAKİKA
Hava Durumu

UNUTULAN VEYA UNUTTURULAN ÇANAKKALE KARA HARPLERİ

Yazının Giriş Tarihi: 18.12.2020 21:48
Yazının Güncellenme Tarihi: 18.12.2020 21:48

ÇIKARTMA PLANLARI

 Hamilton, 22 Mart toplantısından sonra Çanakkale Boğazı’ndan ayrıldı ve İskenderiye’ye yelken açtı. Toplantıda bütün kararlaştırılan, Ordu’nun donanma’ya yardım etmesi gerektiği idi. Ayrıca, Hamilton çıkarma için muhtemelen Yarımada’nın ucunu seçeceğini belirtti. Hamilton ve kurmayları 22 Mart günü tamamlanmış olan basit bir planı esas itibari ile kabul etti.

Bu plana göre; esas hedefi teşkil eden Kilitbahir platosunu ele geçirmek için harekâtın ağırlık merkezi Gelibolu yarımadası olacaktı. Çanakkale boğazına ve Türk kıyı toplarına hâkim coğrafi oluşum Kilitbahir platosu idi. Çanakkale boğazından sorunsuz bir geçişi sağlamak için gereken hâkim yükseltileri işgal etmek ve Türk tabya ve bataryalarına etkisiz hale getirebilmek için Gelibolu yarımadasına asker çıkarmak lazımdı. Hamilton, Boğazdaki Mayınlar temizlenmeden, istihkâmlardaki ana silahlar tahrip edilmeden kesinlikle boğaza hücum edilmemesini ihtar ediyordu. Kilitbahir’in ordu ile zabtı bir deniz taarruzu ile zaptından daha aza mal olabilirdi.

 Toplantıda, Asya yakasına yapılacak çıkarma için çok itiraz ediliyordu. Arazinin geniş ve engebeli olmasından dolayı mevcut kuvvetlerin yetmeyeceği bir kara seferi ile sonlanacaktı. Bir kere karaya ayak basıldı mı artık ordunun donanma toplarından yardım görmesine imkân yoktu. Boğazın dar kısmında temel savunma tertibatı Rumeli yakasında olup bunlara Asya yakasından hâkim olmanın imkân ve ihtimali yoktu. Aynı zamanda Lord Kitchener’da başkomutanın Asya yakasını işgal etmesini şiddetle yasaklıyordu. Bu sebeplerden dolayı, genelkurmaylık çıkışı, işgalin asıl hedefini teşkil edecek olan Kilitbahir platosunun bulunduğu Rumeli yakasına yapılmasını seçti.

Kilitbahir platosu, hâkim yükselti olması, platodaki tabya ve bataryalara hâkim olması, boğaz tabyalarını arkasına alması, Anadolu yakasındaki istihkâmlara hâkim bir bölge oluşturması ve susturabilmesi bakımından önemli idi. Bu yüzden Hamilton, başlangıç olarak ilk ilerleyişte Alçıtepe’yi alarak önemli Kilitbahir Platosu’nun tamamını ele geçirmek maksadıyla ana saldırısını Seddülbahir bölgesinden yapmaya karar verdi. Aynı zamanda, mevcut olan beş kumsalı kullansa bile orada tüm kuvvetini aynı anda karaya çıkaramazdı. Bu yüzden ikinci bir ağır saldırıyı Kabatepe’nin hemen kuzeyindeki kumsaldan başlatma kararı aldı. Kuzey saldırısı başarısız olursa, güçlü bir şaşırtmaca olacaktı ve askerler yeniden gemilere tahliye edilecekti. Eğer başarılı olursa kuzeydeki kuvvet, Hamilton’ın Kilitbahir Platosu kadar önemsediği Kocaçimen Tepe’yi ele geçirecekti. Burasının alınması, güney kuvveti Kilitbahir Platosu’na saldırırken takviye kuvvetlerinin güneye hareketini engelleyecekti. Burası ele geçtiği zaman Çanakkale boğazı, Müttefik ordusunun ayakları altına serilecekti. Bu iki ana çıkarmaya yardımcı olması için iki tane aldatma çıkarması yapılmasına karar verildi, biri Bolayır’ın kuzeyine ve diğeri Kumkale’nin güneyine. Büyük planın taslağı bu şekilde idi... 

 Amiral de Robeck 12 Nisan günü verdiği emirde şöyle diyordu; “Harekâtın genel planı, boğazın iç ve dar kısmındaki istihkâmları tahrip ve Çanakkale boğazına emin bir surette hâkim olmağı temin etmek için donanma ve ordu Gelibolu Yarımadası’na karşı ortak bir taarruz yapacaktır. Donanmanın ilk mesaisi, ordunun karaya çıkmasına ve yerleşinceye kadar himayesine yönelik olacaktır. Bundan sonra ordunun yardımı ile boğazın dar (Kilitbahir) kısmındaki istihkâmlara taarruz etmek olacaktır.”

Hamilton’un 25 Nisan sabahı karaya çıkış harekâtına dair verdiği emirde

Seferi kuvvetin hedefini şu şekilde bildiriyordu: “Seferi kuvvetin hedefi, Kilitbahir platosunu zapt etmek ve boğazdaki tabyalara hâkim olmak sureti ile donanmanın Çanakkale boğazından geçmesine yardım etmektir”.

General Hamilton’un planına göre çıkarma için kuvvet bölümü şöyle olacaktı:

Sedülbahir’deki asıl çıkarma yerinde: İngiliz kuvvetlerinden 29 Tümen ve Ruvayyal deniz Tümenleri ile Fransızların mürettep 1. Tümeni.

Kabatepe ikinci çıkarma alanına: Anzak kolordusu (iki Tümen)

Kumkale çıkarma yerine: Takviyeli bir Fransız Alayı.

Saroz ve Beşige gösteriş çıkarma hareketlerinde, bir miktar nakliye gemisi ile donanmadan bazı kısımlar ayrılmıştı.

Çıkarma için 23 Nisan günü belirlenmişti fakat o gün havanın bozulması ile zorunlu olarak 25 Nisan gününe ertelendi. Çıkarma 25 Nisan günü saba 05.00’te yarım saatlik bir bombardımandan sonra başlayacaktı.

YAZARIN DİĞER YAZILARI

    En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.