Pargalı Damat İbrahim Paşa Neden Öldürüldü?

Böyle bir ilişkinin olması oldukça zordur. Ancak Osmanlı hanedanı içerisinde 4. Murat gibi öldürülen nedimi Musa Çelebi için şiirler yazan civanperest padişahların olduğu söylentileri düşünülürse bu tür düşünceler insanların kafalarını bulandırabilecek düşünceler olarak değerlendirilebilecek durumlardır.

İbrahim Paşanın on iki yıllık saltanatı süresince Kanuni’nin vekili olarak onun adına her şeyi yaptığını görmekteyiz. Ve bu nedenle de adeta kanuniye ortak ikinci bir padişah gibi görünmeye ve tanınmaya başladığını söylemek mümkündür. Bu sadece devlet teşkilatında değil saray teşkilatında da ordu teşkilatında da harem içinde de dış işlerinde de iç işlerinde de böyle görülmeye başlanmış Kanuni Sultan Süleyman adeta iktidarını İbrahim Paşa ile paylaşmak durumuna düşmüştür. Bu durum İbrahim Paşanın itibar ve mevkiini yükseltirken Kanuninin itibar ve mevkiini sarstığı şüphesizdir. İşte aslında İbrahim Paşanın idamında en büyük etkenin burada aramak lazımdır. Çünkü Kanuni kaydı hayat şartı ile verdiği bu imkânlarla yükseltip kendine eş duruma getirdiği İbrahim Paşadan artık sıkılmaya hatta çekinmeye başlamıştır.

Çünkü İbrahim Paşa artık kendisine ait her şeyi aynı haklarla kullanmaya yönelmiştir. Nitekim kendisine verdiği kendisine ait Padişah mührü gibi kendi mührü de aynı debdebe ve aynı tantana ifade eden cümle ve ifadelerle dolu olarak kullanılmaktadır. İbrahim Paşa dış devlet elçilerini doğrudan kendisi kabul ettiği gibi dışarıya da doğrudan kendisi elçiler göndermekte adeta bir padişahmış gibi davranmaktadır. Padişahın kardeşi ile evli olması dolayısıyla sarayın içine girip çıkabilmekte Kanuni’nin kardeşi ile evli olmanın Kanuni ile yakınlığı bulunması getirdiği avantajlarla padişahla yemek yiyebilmekte hatta bazı geceler haremde kendisine ayrılan dairede kalabilmektedir.

Bütün bu durumlar Kanuniyi tedirgin etmeye başlamıştır. Üstelik sadece Kanuni’yi değil Yükselmesin ve imparatorlukta etkin hale gelmesini bu yoldaki ümitlerini Kanuni’ye bağlayan Hürrem Sultanı da tedirgin etmeye başlamıştır. Bunun yanında saray ve haremdeki Kanuninin eşleri arasındaki mücadelelerde İbrahim Paşa’nın dikkat ve ilgi alanları arasına girmiştir ki bu son durum Kanuni’yi daha da rahatsız etmektedir.

Neden Kanuni bu durumlardan rahatsızdır. Çünkü Kanunide de Osmanoğulları’nın tipik korkusu vardır. Bu korku tahtında uzaklaştırılmak hatta hanedanın iş başından uzaklaştırılması korkusudur. Nasıl bu korkuyu duyan Fatih Sultan Mehmet veziri azam Çandarlı’yı idam ettirmiş ve ailesini yok etmişse Kanuni Sultan Süleyman da aynı korkuyla İbrahim Paşaya cephe almıştır. Çünkü Kanuninin eşleri Mahidevran ve Hürrem Sultan arasında sürtüşmeler kendi çocuklarını tahta geçirmek için zemin hazırlama ortamları yaratma çalışmaları başlamıştır. İbrahim bu cepheleşmede Mahidevran’dan yanadır. Mahidevran’ın oğlu Şehzade Mustafa gelişip yetişirken her anlamıyla göz doldurup saltanat makamına oturmaya layık hale gelirken Hürrem’in çocukları ondan daha geri planda ve daha küçük durumdadır. İşin kötüsü Kanuni’de hızla yaşlanmaktadır. Eski gücünü, çevikliğini ve atılganlığını yitirmektedir.

Oğlu bir yandan yetişip tahtı almaya hak kazanacak duruma gelirken devlet, millet ordu karşısında da İbrahim Paşanın yıldızı parlamakta ikbal ve itibarı artmaktadır. İşte Kanuni’yi ürküten olay burada başlamıştır. Ya İbrahim kendisine gücenen orduyu devlet erkânını kendisini terk edip şehzade Mustafa’ya itaate onu tahta geçirmeye yönelirse durumu nice olacaktır. Kendi tahtı kaybetme ihtimali söz konusu olacak babasının karşısında dedesi 2. Beyazıd’ın düştüğü duruma düşebilecektir. İbrahim de bunu yapabilecek güç vardır. Kaldı ki Mustafa’yı değil de isterse daha küçük bir şehzadeyi bile tahta geçirebilir. Ona vekaleten onun adına uzan süre devleti kendi yönetmek üzere kendisini tahtan uzaklaştırabilir diye düşünmektedir. Artık bu korku Kanuniyi sarmıştır.

Kanuniye hâkim olup ikbalini parlatmak aslında onu arkasından kendi iktidarını kurmak isteyen Hürrem Sultanda onun bu korkularını hissedip bu korkularını kuvvetlenmeye başlayınca Kanuninin İbrahim Paşaya olan düşmanlık ve hasmı hızla artmış ve olaylar onu İbrahim paşayı öldürtmeye yöneltmiştir. İbrahim Paşanın öldürülmesinin asıl sebebi Kanuninin kendi eliyle yarattığı İbrahim Paşanın Yükselmesinden otorite sahibi olmasından korkması, çekinmeye başlamasıdır. Devam edecek…