güvenilir kaynak casibom giriş maritbet
SON DAKİKA
Hava Durumu

OSMAN GAZİ’DEN MEHMET VAHDETTİN’E KADAR GEÇEN DÖNEME AİT OSMANLI BAŞBAKANLARI, OSMANLI SADRAZAMLARI VE ÖZ GEÇMİŞLERİ -2

Yazının Giriş Tarihi: 18.12.2020 21:48
Yazının Güncellenme Tarihi: 18.12.2020 21:48

Çelebi Ali Paşa

İstanköylü Çelebi Ali Paşa Genç Osman saltanatı döneminde 23 Aralık 1619 – 9 Mart 1621 tarihleri arasında toplam bir yıl iki ay on yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Yaşamı

Aslı Türktür.  “Güzelce” lakabı çok “yakışıklı” olmasında dolayı verilmiştir.

Babası Tunus Beylerbeyi Ahmet Paşa idi. Babası bu görevde iken Tunus’ta ortaya çıkan mehdilik iddia eden Yahya adlı bir isyancı üzerine gitmiş ve bu çarpışmada hayatını kaybetmiştir. Annesi, Kaya Paşa’nın kızıdır ve peygamber sülalesindendir.

İyi bir eğitim alan Ali Paşa önce İstanköy sancak beyi, sonra sırasıyla Dımyat Beylerbeyliği, 1602’de Yemen Beylerbeyi ve sonra Tunus Beylerbeyliği yapmıştır. Tunus Beylerbeyi iken babasının ölümüne sebep olan Yahya’yı ve emrinde buluna askeri gücü ortadan kaldırıp babasının intikamını almıştır. Daha sonra Mora Beylerbeyi olmuş ve Kıbrıs Beylerbeyliği’nde bulunmuştur.

Kasım 1617’de vezirlik unvanı da verilerek Kaptan-ı Derya olarak atanmıştır. 1619’daki donanmanın deniz seferinde Kaptan-ı Derya olan İstanköylü Çelebi (Güzelce) Ali PaşaAkdeniz’de Hristiyan korsanlara ait olan 6 kalyon ele geçirdi. Mevsim icabı İstanbul’a dönen donanma ile bu kalyonları İstanbul’a getirdi. Bu kalyonlarda bulunan 200 esiri, her bir esirin omuzuna 1 kese gümüş kuruş ve diğer değerli mallar koydurarak, Padişah’a sundu. Padişah Güzelce Ali Paşa’nın bu jestinden pek memnun olup onu altın zencir ve hilat ile taltif etti. Fakat sadrazam Öküz Mehmet Paşa bu eşyanın Osmanlı devleti ile barış halinde olan ve bir ticaret anlaşması yapmış olan Venedik ve Fransa devletleri tüccarlarına ait olduğunu bildirdi. Venedik Elçisi de divana gelip devletinin şikayetini sundu. Ayrıca Sadrazam Öküz Mehmet Paşa ayrıca kaptan-ı deryanin Venedik haraçlarının büyük bir oranını hazineye vermeyip kendi servetine eklediği için şikayetçi oldu. II. Osman bu itirazlara aldırmadı. Ayrıca İstanköylü Çelebi (Güzelce) Ali Paşa padişaha daha yeni hediyeler verme ve hazineye daha çok varıdat temin etme vaatleri vermişti. Bunun üzerine 23 Aralık 1619’da Öküz Kara Mehmet Paşa sadrazamlıktan azledildi ve İstanköylü Çelebi (Güzelce) Ali Paşa yeni sedarete tayin edildi.

Ali Paşa devlet hazinesine yeniden varıdat temini için calisti ve bunda başarılı oldu. Fakat bu çabaları sırasında ileri gelen devlet adamlarının servet ve mallarını müsadere etti. Bunların başında eski sadrazam Öküz Mehmet Paşa gelmekteydi. Onun tüm serveti ve malları müsadere edildi ve gayet az bir maaşla Halep’e vali tayin edildi. Bundan başka Ali Paşa’nın mali icraatına itiraz eden Defterdar Baki Paşa ve kızlar ağası Mustafa Ağa’nın mallarına el konuldu. Birçok özel ticaret yapan zengin tüccarın da servetleri devlete geçirildi.

II. Osman’ı Lehistan seferine çıkmaya teşvik etti. Bu sefer sırasına Ali Paşa’nın tedarik ettiği yeni devlet varıdatları da sarfedilip bitirildi. Fakat Ali Paşa hasta idi ve padişahın Lehistan seferine iştirak etmedi ve İstanbul’da kaldı.

Mart 1621’de safra kesesi iltihabı dolayısıyla oldu. Öldüğünde yaşı daha 40’ı bulmamıştı. Mezarı Beşiktaş’ta Yahya Efendi Mezarlığı’nda bulunur.

Eserleri

Boğaziçi’nde Yeniköy’de ve Sakız‘da camileri vardır. Kasımpaşa’da Kulaksiz’da Saçlı Emir Efendi tekkesinin köşesinde 1619 tarihli bir çeşmesi bulunur.

Ohrili Hüseyin Paşa

Ohrili Hüseyin Paşa (ö. 20 Mayıs 1622), II. Osman saltanatı döneminde 9 Mart 1621-17 Eylül 1621 tarihleri arasında altı ay dokuz gün ve 20 Mayıs 1622’de bir gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Hayatı

Günümüzde Makedonya‘da bulunan Ohri şehrinde Arnavut asıllı olarak doğmuştur. Babası bir tımarlı sipahi idi.[1]Bostancı ocağında yetişti ve Bostancıbaşı oldu. 1617’de Revan Seferi‘ne iştirak etti ve bu sefer sırasında yeniçeri ağalığına tayin edildi. Sonra Rumeli Beylerbeyi olmuş ve kubbe vezirliği rütbesi verildi. Mart 1621’de Sadrazam İstanköylü Çelebi (Güzelce) Ali Paşa mesane hastalığından vefat edince onun yerine Sadrazam olarak atandı.

II. Osman’ın Lehistan Seferi‘ne iştirak etti. Bu sefer sırasında Hotin kalesi kuşatması sırasında ünlü gazilerden olan “Karakaş Mehmed Paşa”‘nın kaleye hücumunda ona yardım etmediği görülmüştü ve Karakaş Mehmed Paşa’nın şehadetine sebep olduğu sonucu çıkartılmıştı. Bu nedenle bu kale önünde sadrazamlıktan azledildi ve yerine DiyarbekirDilaver Paşa sadrazam tayin edildi. Fakat padişah II. Osman’ın kendi hakkında çok iyi yargıları olduğu için yine de ikinci vezirlik görevini korudu.

Sadrazam iken ve vezirliğinde Ohrili Hüseyin Paşa II. Osman’a ocaklı kullara zıt gitmemesini devamlı tavsiyede bulunmaktaydı. Ama Mayıs 1622’de ocaklıların II. Osman aleyhinde yaptıkları ayaklanma içinde 19 Mayıs 1622’de II. Osman, ocaklıların isteği üzerine Sadrazam Dilaver Paşa‘yı azledip, onu asi ocaklılara teslim etti ve asiler onu öldürdüler. Bunun üzerine II. Osman sarayda bulunan Ohrili Hüseyin Paşa’yı ikinci defa sadrazam yaptı. II. Osman asilerin hiç olmazsa bir kısmını kazanmak için yeni sadrazamı ve yeniçeri ağası Kara Ali Ağa’yı askere para dağıtıp onları kendi yanına çekmeyi denedi. Fakat asiler bunları taşa tuttular. II. Osman Üsküdar’a geçip oradan da Bursa‘ya gitmek istemekteydi. Fakat Ohrili Hüseyin Paşa ve bostancıbaşı buna itiraz ettiler ve Sultan’ın Ağakapısına gidip yeniçerilere sığınmasını daha uygun gördüklerini bildirdiler.

Ohrili Hüseyin Paşa kol dolaşmak vesilesi ile saraydan çıkıp Şehzadebaşı Camii’ne geldi. Orada Eski odalarda yeniçerilerle görüştü. II. Osman hava kararınca zırh giyip kıyafet değiştirerek birkaç has adamı ve Ohrili Hüseyin Paşa ve birkaç vezirle Ağakapısına gitti. Yeniçeri ağası Kara Ali Ağa II. Osman’ı Ağakapısındaki harem dairesinde misafir etti. Kara Ali Ağa sonra dışarı çıkıp etrafta bulunan asilere II. Osman’ın yerine I. Mustafa’nın getirilmesini “Akıllı padişah varken akılsızından vazgeçin.” diye nasihatler verdi; ama asiler bunu itirazla karşıladılar. Kara Ali Ağa Rumeli Kazaskeri olan Kethüda Mustafa Efendi ile asilerin I. Mustafa’yi götürmüş oldukları Etmeydanı’ndaki Orta Camii’ye gittiler ve orada isyancılara öğüt vermek istediler. Ama asi askerler yeniçeri ağası Kara Ali Ağa’ya hücum ederek onu orada öldürüp ayağına ip bağlayarak cesedini sürükleyerek Aksaray Çarşına götürüp ortaya attılar.

Asilerden bir bölük II. Osman’ın Ağakapısı hareminde olduğunu öğrenmişti. 20 Mayıs sabahı gidip o mevkiyi bastılar. Sultan Osman’ı avluya çıkartarak ona çok hakaretlerde bulundular ve Yeni Odalara götürmek için harekete geçtiler. Bu sırada sultanın yanında bulunan Ohrili Hüseyin Paşa oradan kaçmaya başladı. Arkasından ona yetiştiler ve Saka Karhanesi önünde onu yakalayıp öldürdüler. Böylelikle Ohrili Hüseyin Paşa’nın ikinci sedareti sadece 1 gün sürdü.

Ohrili Hüseyin Paşa’nın naaşı Beşiktaş’ta Yahya Efendi türbesi mezarlığında gömülmüştür.

Eserleri

Ohrili Hüseyin Paşa doğum yeri olan Ohri’de hayırlı eserleri bulunmaktaydı. Çırağan Sarayı’nın bugünkü yerinde bir Mevlevihane yaptırmıştır.

YAZARIN DİĞER YAZILARI

    logo
    En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.