MUHTAR ADAYLARININ FAZLALIĞININ SEBEPLERİ

Değerli Okurlarım,

Yerel seçim sırasında seçilecek yerel yöneticilerin en alt basamağını Şüphesiz muhtarlar oluşturmaktadır. Muhtarların Büyükşehir uygulaması olmayan iller açısından hakikaten yöneticilik vasıfları ve makamları mevcuttur. Çünkü Büyükşehir olmayan iller dahilindeki muhtarlarımız iki gruba ayrılarak görevlendirilen muhtarlardır. Birinci grup şehirlerin kasabaların beldelerin muhtarlarından oluşmaktadır. Bu muhtarlar bugün Büyükşehir uygulaması olan illerdeki bugünkü Mahalle muhtarlarıyla aynı durum ve seviyededirler. Ancak Büyükşehir olmayan illerinin müstakil köylerinin yani Mahalle olmayan müstakil köylerin muhtarlarının bunlardan farklıdır. Çünkü bu ikinci grup muhtarlar kendi yanlarında bulunan ihtiyarlar Meclisi kararlarıyla köy ile ilgili icraatler yapabilmekte bu muhtarların yanında onların Emri altında görev yapan köy korucuları ve benzeri görevliler mevcuttur. Üstelik bu tür muhtarların emri altında korucu veya koruculardan oluşan bir güvenlik kuvveti mevcuttur. Bu köylerin gelirlerinden ve giderlerinden oluşan köy ihtiyar meclisi veya İl Özel İdaresi tarafından denetlenebilen bir bütçeleri mevcuttur.

Sözün kısası bu tür köylerin muhtarları vatandaşların dertleri ile ilgilenebilen, onların ihtiyaçlarına cevap veren, onların kamusal hizmetlerini bizzat yerine getirmeye çalışan bir makam durumundadırlar. Ancak bugün ilimizin de içinde bulunduğu Büyükşehir statüsündeki illerin en alt basamağını oluşturan mahalle muhtarlıklarının tüzel kişilikleri yoktur. Kendine ait mal ve binaları olmadığı gibi muhtarlarının emrinde çalışan herhangi bir resmi görevlileri de yoktur. Kendi bütçeleri de olmadığı için Mahalle muhtarlarımızın İcrai bir görev yerine getirmesi vatandaşlarımıza kamusal bir hizmet vermesi fiili olarak onları memnun edebilecek ihtiyaçlarına cevap verebilecek direkt İcrai ve Vasıf ve görevleri yoktur. Hal Böyle olmasına karşılık ellerindeki mühürden başka herhangi bir imkanı bulunmayan Mahalle muhtarlarımızın bugünkü sistemde mevcudiyetlerini ve ne görev yaptıklarını ifade etmek, ortaya koymak imkânsızdır. Şunu vurgulamak isterim ki muhtarlar kendi sahasını oluşturan mahallelerin yol, köprü, Çeşme gibi ihtiyaçlarını fiili olarak karşılamak için hiçbir icraat yapamadılar. Mahalle sakinleri arasındaki insani ilişkilerde de ricadan öte sözlü müdahalede, icraatte bulunamazlar.

İlimizin de içinde bulunduğu Büyükşehir uygulaması gerçekleştirilen illerin Mahalle muhtarlarının mühür kullanarak yapmakta oldukları faaliyetler de sınırlandırılmıştır.  Artık Mahalle muhtarlarımız ne İkametgah belgesi ne nüfus sureti vermek noktasında doğru dürüst yetki sahibi değildirler. Çünkü aynı belgeleri nüfus idaresinden almak durumu söz konusudur. Durum bu merkezde iken şu anki görünümleriyle Mahalle muhtarlarımız adresinde bulunamayan kişilerin resmi evraklarının teslim edildiği seçim sandığı listelerinin asılmasına ve vatandaşın listeleri kontrol etmesine nezaret eden bir makam olmaktan öteye geçebilecek bir durum arz etmemektedirler.  Bunun yanında kaymakamların davet ettiği bilgilendirme toplantılarına katılmak kendilerine söz verildiğinde söz verilen konuda fikirlerini dile getirmekte öte başka bir görevlerinin belirgin olarak ortaya çıktığından söz etmek zordur. Bunun yanında ancak faal ve beceri sahibi Mahalle muhtarlarının vatandaşla belediye arasında hizmet eksikliklerinin giderilmesinde eksik hizmetlerin yerine getirilmesinde aracılık etmelerinden de vatandaşın ihtiyaçlarını belediyeye aktarmada aracılık ettiklerinden de söz etmek mümkündür.

Bütün bunlardan sonra toplam olarak diyebiliriz ki ilimizin ve ilçemizin de içinde bulunduğu Büyükşehir uygulaması olan illerin Mahalle muhtarlarının tüzel kişilikleri olmadığından görev yapacak yetki ve personelleri olmadığından Tamamen icrai faaliyetlerden yoksun bir durumda olduklarını belirtebiliriz.  bunun yanında muhtarlarımızdan çok Ender bazılarının Nail olduğu bir görevlerinden de söz etmek mümkündür. Bu görevde hangi usul ile seçildiğini bilemediğimiz bir şekilde seçilen bazı Mahalle Muhtarlarımın Cumhurbaşkanlığı köşküne davet edilip cumhurbaşkanının hitaplarını dinlemek ve orada yer almak görevleri olduğunu da unutmamak gerekir düşüncesindeyim. Hal böyle olunca Nedendir bilinmez bu Yerel seçimde mahalle muhtarlıklarına aday olan kişilerin sayısının arttığını görmekteyiz.

Neden etkisiz Ve yetkisiz bu makama Talip olanların sayısının fazla olduğunu düşünüp araştırdığımızda aklımıza gelebilecek en geçerli neden muhtarların aylıklarını 2000 lira civarında bir miktar olmasının getireceği imkanların cazipliğinden ibaret kalmaktadır.

Çünkü geçim sıkıntısı çeken vatandaşlarımız için muhtarlık Makamı gerek direkt olarak gerek yan gelir olarak yeni ve daha iyi şartlar ihtiva edebilecek bir Geçim kapısı durumunu arz etmektedir.  bu yüzdendir ki insanımız ister genç olsun ister ihtiyar olsun ister erkek olsun ister kadın olsun Mahalle Muhtarlığı görevine talip olmakta, aday olmakta bir mahsur görmemektedir. Bu adaylık ve taliplik her ne kadar Nasrettin Hoca'nın göle yoğurt mayalamasını andırsa da nasıl Nasrettin Hoca gölün yoğurt olmayacağını bilmesine rağmen Ya Tutarsa deyip göle yoğurt mayaladığı gibi muhtar adayları da olmama ihtimalini fazla görse bile ya Olursa deyip muhtar adayı olmak da mahsur görmemektedir.  bir başka tabirle geçim sıkıntısı çeken vatandaşların Ya Tutarsa deyip Loto oynaması veya Milli Piyango bileti alması gibi muhtarlık hayali ile Muhtar olarak geçim sıkıntısından bir nebze kurtulmayı düşünenler de muhtar adayı olmak da mahsur görmemektedirler.

Sözün kısası muhtar adaylarının fazla olmasının sebebi vatandaşın Muhtar seçilmeyi Muhtar olmayı bir Geçim kapısı görmesi oluşturmaktadır. Çünkü hakikaten bugünkü seviyede Mahalle Muhtarlığı sorumluluğu ve yükümlülüğü neredeyse yok denilebilecek seviye geliri ise normalin üstünde diyebileceğimiz bir makam görünümündedir.  Bu yüzdendir ki her mahallede 5 - 10 aday, hatta büyük mahallelerde 15 veya daha üstünde aday söz konusu olabilmektedir.