Kurtuluş Savaşı’nın Kahraman Makedonyalıları

Dramalı Rıza Bey, Drama’da doğmuş olup, babasının ismi Rifat Beydir1. İdam edildiği 12 Haziran 1920(1336) tarihinde 30 yaşında2 olduğuna göre, doğum tarihi 1890(1306) olmalıdır. Dramalı Rıza Beyin tütün ticareti ile meşgul olduğunu hakkındaki gerekçeli idam kararından öğrenmekteyiz3. Evli olup olmadığı konusunda bir bilgiye ulaşmamakla birlikte, çok genç yaşta komitacı olarak bilindiği ve bilahare de Teşkilât-ı Mahsusa’nın bir elemanı olarak Birinci Dünya Savaşı yıllarında bir çok yerde değişik görevlerde bulunduğunu düşündüğümüzde evli ve çoluk çocuk sahibi olmadığı kanaati hasıl olmaktadır.

Dramalı Rıza Bey, Sadrazam Damat Ferit Paşaya suikast teşebbüsünde bulunmak suçuyla yargılanmış ve 12 Haziran 1920′de asılarak idam edilmiştir. Kendisi bir komitacı ve "Teşkilât-ı Mahsusa" elemanıdır. Millî Mücadele’nin başlarında ise bir Kuva-yı Milliyeci olarak ülkesi ve milleti için mücadele eden değerli bir şahsiyettir.

Millî direniş ve teşkilâtlanmanın ilk öncülerinden olmuştur. Onu cephelerde bir müfreze kumandanı olarak görmekteyiz. Birinci Anzavur İsyanı’nda ise isyanın bastırılmasında önemli rol oynayan bir "Takip Müfrezesi" kumandanıdır. Millî kuvvetlerin ihtiyacı olan silâh ve cephanenin temini için Akbaş Cephaneliği’nin basılmasında başrol oynamıştır.

Oldukça kısa sayılabilecek ömrü hep fırtınalı ve dağdağalı olarak geçmiş, ülkesi ve milleti için mücadele etmiş ve bu uğurda ölmüştür.

Bu bilgilerde gösterir ki Rıza Bey’de aynı Hamdi Bey gibi Türk milletinin bir bireyi olarak Makedonya’da doğmuş ama milletinin uğruna Kurtuluş Harbi sırasında hayatını ortaya koyarak ölümü tatmış bir kişidir. Ne yazık ki millet bu fedakar evladını da gereği gibi anmamakta, Kurtuluş Harbi’nin ilk yıllarını konu alan pek çok eserde ismi geçmesi halde ona gereken saygıyı gösterip sahip çıkmayı, anmayı gerçekleştirememektedir. Üçüncü Makedonyalı olan Kani Bey bu ikisine nazaran daha bir tanınmazlık daha bir bilinmezlik içerisinde bulunmaktadır.

Onun hakkındaki bilgilerimiz ancak Anzavur isyanları sırasındaki, Biga isyanları sırasındaki olaylarda isminin geçmesi sayesinde olabilmektedir. Bu bilgilerimize göre Köprülü Hamdi Bey ve Dramalı Rıza Bey ile aynı memleketli olan bu şahsiyetin farklı meşgalelerle uğraşmasına karşılık hatta bazı rivayetlere göre Bandırma’mız da bir ara otelcilik yaptığı söylenmesine rağmen hayatı ve meşgaleleri hakkında fazla bilgi yoktur. Hamdi Bey ile birlikte Kurtuluş Harbi başlarında dolaşmış son olarak Biga isyanının bastırılmasında onun yanında yer almıştır.

Biga’da Anzavurcuların şehri ele geçirmesi sırasında daha önce hapsedilen Kara Hasan çetesinin serbest kalmaması için onun tarafından öldürüldüğü yolunda anlatımlar vardır. Ve bu anlatımlara göre de Anzavurcular tarafından şehit edilmiştir. Bugün Biga’da onun adını taşıyan bir köy olduğu belirtilmektedir. Adının bu yolla edebileştirildiği düşünülürse her ne kadar detaylı olarak tanınmasa da bir oranda vaktiyle milletince takdir görmüş bir kişi olduğu muhakkaktır.

Bu üç Makedonyalı kahraman Kurtuluş Harbi’nin hazırlık evresinde Kurtuluş Harbi’nin gerçekleştirilebilmesi yolunda hayatlarını feda etmişler,  canlarını ve kanlarını bugünkü cumhuriyet hükümetinin Türkiye Cumhuriyeti devleti denilen devletin oluşturulması yolunda meydana getirilen harca katmışlardır. Zaten Mustafa Kemal’in de pek çok İstiklal Harbi önde geleninde Balkan kökenli olduğu hatırdan çıkarılmamalıdır.

Bu millet Balkan kökenlisiyle, Anadolu kökenlisiyle, Kafkas kökenlisiyle, Orta Doğu’daki veyahut daha uzak diyarlardaki Türk evlatlarının katkısıyla Kurtuluş Harbi’ni kazanmış, Türkiye Cumhuriyeti’ni ortaya çıkarabilmiştir. Bugünkü nesillere düşen Kurtuluş Harbi’ni yaşayan hatta bu uğurda kanını canını kaybeden tüm Türk evlatlarını ölüm yıldönümlerinde saygıyla, hürmetle anıp dualarla onları yad etmek onlara saygı ve minnetlerini ifade etmektir. Bunu yapmalıdır ki geçmişten ibret alıp gelecek hayatı için ders çıkardığını ortaya koyabilsin ve olası kötü olaylarda bu derslerden istifade edebilsin.

Milletinin kötü olaylara karışmış, kötü olaylarını yaratmış bireylerini de hatırdan çıkarmayıp lanetle anmayı gerçekleştirmek gerekir ki, gelecek nesillerde onlara benzemeye yönelecek olanlar bu yöndeki çalışmalarından uzak kalabilsin. Sonuç olarak 17 Şubat 1920’de Anzavurcular tarafından şehit edilen Köprülü Hamdi Bey başta olmak üzere Dramalı Rıza Bey ve Kani Bey gibi üç Makedonyalıyı ve Kurtuluş Harbi yolunda şehit olmuş tüm Türk şehitlerini saygı ve minnetle anıyor. Ruhlarınız şad olsun diyerek kendilerine tanrıdan rahmet diliyorum.