Çanakkale Cephesinin Unutulmaya Terk Edilen Unutturulmaya Çalışılan Kara Savaşları

Fırka kısm-ı küllisi ordugâhlarında harekete müheyya bir halde bulunacaklardır.

Ben bidayetten düşmana hareket eden müfreze ile beraber bulunacağım. İcap eder ise kısm-ı külliye avdet edeceğim.

Fırka karargâhından kalan fırka erkân-ı harbiye irtibatta bulununuz.

karargah Bigalı köyünün şarkındaki sırtta ve değirmen yakınındadır.

 Telefon ile arz edilmek üzere şu raporu yazdırdım.

“Kabatepe ile Arıburnu arasında çıktığı haber verilen düşmanın cins ve miktarı hakkında henüz bir malumat alınamadı. Süvar bölüğünü kocaderenin garp sırtlarına gönderdim. Düşmanın kocaderenin garptaki sırtları işgaline meydan vermemek maksadı ile 57. Alay ve cebel bataryasını da şimdi kocadere’nin garp sırtlarına tahrik ediyorum. Düşmanın kuvvet ve vaziyetini anlamak ve ona göre tedabir-i taarruziye ittihaz eylemek üzere fırka erkan-ı harbini bırakarak bizzat oraya gidiyorum. Fırka kısm-ı külsinin istimalini icab ettirecek bir halin vukuunda fırkamın başına geleceğimi arz ederim.”

 Bundan sonra kıtalarını yürüyüşe müheyya olarak içtima ettirmiş bulunan 57. Alay ve cebel bataryası kumandanları ve ser tabib ve bir yaverim ile bir emir zabitim beraber olduğu halde içtima mahalline geldim. Ve Alay ve cebel bataryasını basit bir tertip ile Bigalı deresi boyunca giden yol üzerinden bizzat yürüyüşe geçirerek Kocaçimen tepesine teveccüh ettim. Ve sıhhıye müfrezesinin arkadan iltihak etmesi için emir vermesini sertabibe söyledim

 Yolda giderken piyade Alayı ve cebel bataryası ve iltihak eden topçu taburu kumandanı ve sertabibe şifahen izahat-ı lazıme verdim.

 Efrat o müşkül araziyi bila tevakkuf kat etmek yüzünden yorulmuş ve yürüyüş umku derinleşmişti.

 Alay ve batarya kumandanlarına efradı tamamen toplamak ve küçük bir istirahat vermek üzere 10 dakika denizden mestur olarak tevakuf etmelerini badehu beni takip etmelerini ve kendimin Abdal Geçidinden Conkbayırı’na gideceğimi anlattım. Ve yanımda yaverim ve emir zabitim ve ser tabib ile fırka topçu cebel taburu kumandanı olduğu halde evvela atlı olarak yürümeğe teşebbüs ettik. Fakat arazi müsait olmadığından hayvanları bırakarak yaya olarak Conkbayırı’na vasıl olduk. Bu esnada Conkbayırı cenubundaki 261 rakımlı tepeden Conkbayırı’na doğru 27. Alay da sahilin tarassut ve teminine memuren oralarda bulunan bir müfreze efradının Conkbayırı’na doğru kaçmakta olduklarını gördüm. Bizzat bu efradın önüne çıkarak “ Niçin Kaçıyorsunuz?” dedim. “Efendim Düşman!” dediler. “Nerede?” dedim. “İşte!” Diye 261 rakımlı tepeyi gösterdiler. Düşmanın biri avcı hattı 261 rakımlı tepeye yaklaşmış ve kemal-i serbestiyle ileri doğru yürüyordu. O zaman bu kaçan efrada bağırarak “Düşmandan Kaçılmaz” dedim. “Cephanemiz Kalmadı” dediler. “Cephaneniz yoksa süngünüz var” dedim. Ve bağırarak bunlara süngü taktırdım ve yere yatırdım. Aynı zamanda Conkbayırı’na doğru gelmekte olan piyade Alayı ile cebel bataryasının yetişebilen efradını marş marş ile benim bulunduğum yere gelmeleri için yanımdaki zabitleri geriye saldırdım. Kolun başında bulunan bir bölük yetişti. Cephanesiz efradı takviye ederek düşmana ateş açmalarını emrettim. Ve yanıma gelmiş olan 57. Alay 2. tabur kumandanına (Yüzbaşı Ata Efendi) bütün taburu ile bir bölüğünü takviye ederek 261 rakımlı tepe üzerinden düşmana taarruz etmesini emrettim. Cebel bataryasına Suyatağı’nda mevzi aldırarak düşman piyadesi üzerine ateş açtırdım.

 57. Alayın taarruza başlaması 10 evvel raddelerinde idi. Bu esnada Dokuzuncu Fırkaya mensup süvari zabitanından mülazım-ı evvel Mehmet Salih efendi Conkbayırı’nda yanıma geldi ve yirmi yedinci Alayın Kocadere garbındaki sırtlardan Kemalyeri üzerinden düşmanla muharebeye başladığını haber verdi.

 Bigalıda bulunan İzzettin Bey’e şu emri gönderdim: 72. Alay  Maltepe’ye tekarrüp etsin. Sıhhıye bölüğü Kocadere’ye gelsin (hepsi) 77. Alay koca’dere şarkına tekarrüp etsin ve bu raporu üçüncü kolordu kumandanına verini. 

 Üçüncü kolordu kumandanlığına:

  “Düşmanın karaya çıkmış bulunan piyadesi Arıburnu ile Kabatepe arasında bir buçuk kilometre kadar bir cephedeki sırtları işgal etmiştir. 27. Alay düşmanı şark cephesindeki sekiz yüz metrede işgal ediyor. Düşmanın tamamen sol cenahından altı yüz metre den taarruza başladım. Yalnız piyadeden ibaret olan düşmanı bir Alay tahmin ediyorum.

 Bir saat kadar ateş muharebesinden sonra düşmanın sol cenahından 261 rakımlı tepeye kadar ilerlemiş olan kıtaat ricate mecbur edildi. 57. Alay şiddetle düşmanı takip ediyordu.”

 25 Nisan 1915 günü Arıburnu bölgesine çıkarma yapan Anzak askerlerini ilk karşılayan birlik 27. Alay ve daha sonra cepheye yetişerek muharebeye katılan 57. Alay ve 19 Tümen bu günün en önemli birlikleridir. Türk tarafının sol ve merkez tarafını 27. Alay, sağ tarafını da 57. Alay tutmuştur. Devam edecek…