Bandırmanın Unutulan Hatırlanması Gereken Başarısının Yıldönümü

Mehmet ve hasan beylerin tavsiyelerini tuttuğunu gören Esat Tonbuk kendisi de bir Amerikalı temsilci sıfatıyla İngiliz yüzbaşısını ziyarete gitmiş ve ona sanki çevreden edindiği izlenimlere dayanarak tehlikede olduğunu görmüş bir dost gibi Bandırmayı boşaltmasını tavsiye etmiştir.

Şehrin kuşatıldığını belirten Esad Tonbuk İngiliz Yüzbaşısına “ istersen gel beraber çevreyi gezelim durumu gözlerinle gör” teklifinde bulunmuş onun kabul etmesi üzerine hakikaten çevreyi birlikte gezip dolaştıklarında sırtlardaki yarı silahlı sopalı kitleleri gören İngiliz yüzbaşısı gerçekten endişeye kapılmış ve zaten yapacağı bir iş kalmadığını düşündüğünden Esad Tonbukunda sözüm ona onu kolluyan ona yardımcı olmaya amaçlayan tavsiyeleri uyarınca şehri boşaltmaya karar vermiş ve 11 Şubat 1920 de askerleriyle birlikte geldiği gemiye binerek şehri boşaltmıştır.

Böylece Bandırma ,Bandırma halkının Mehmet ve Hasan beyler önderliğindeki kuvayı milliyecilerin onlara uyan Bandırmalıların gayretleri ile o soğuk kış günündeki çabalarıyla fedakarlıklarıyla kararlılıklarıyla İngiliz işgalinden kurtarılmıştır.

Bundan yüz sene önce gerçekleştirilen bu kurtuluş Bandırma halkının Bandırma ilçesi halkının kurtuluş harbi süresince güçleri ile yaptığı yapabildiği tek ciddi mücadeledir. Ve bunda da zafere ulaşmıştır. Bunun dışındaki Anzavur ve Yunan işgallerinde Bandırmanın bu işgallere hiç tepkisi olmamış, Bandırmanın  bu işgallerden kurtarılışı düzenli ordunun gayretleriyle Bandırma dışındaki Türk milislerinin Türk silahlı kuvveti mensuplarının gayret ve mücadeleleriyle gerçekleştirilmiştir.

Bu nedenle diyebilirim ki Esat Tonbuğun tavsiyeleri ve yönlendirmesiyle Bandırmalının İngilizlere aba altından sopa göstermesi şeklinde bir gayretiyle de olsa11 Şubat 1920 de Vuku bulan bu İngiliz işgalinden kurtuluş ve kurtarılış Bandırmalının kurtuluş savaşında iftahar edebileceği tek icraat tek zaferdir.

Ne yazık ki gerçekleştiği günden bugüne Bandırmalı bu zaferinin farkında olmamıştır. Hatta beklide birileri İngiliz sempatizanlığından İngiliz severliğinden İngilizlere karşı gerçekleştirilen bu zaferini Bandırmalıya unutturmak için bilerek bu zaferin hiç kutlatmamışlar.

Çünkü Bandırma halkı kurtuluş harbi süresince ferdi katılımlar dışında kurtuluş yolunda çalışmalara doğru dürüst toplu katılımlarda bulunmamıştır. Gerçi Balıkesir kongresine Bandırmamızda temsilci göndermiştir ama bu giden temsilcilerin kimler olduğu yetkilerinin ne olduğu konusunda bile farklı görüşler vardır.

Hatta bu toplantıya katıldığı öne sürülen temsilcilerden birisi hiçbir silahlı mücadeleye katılmamış Bandırma kurtarılırken oda ancak o zaman esaretten kurtulabilmiştir. Zaten onun Yunan esaretine düşmesi bile tartışılacak izah edilmeye muhtaç durumdadır.

Bunlar bir yana şahsi  kanatım olarak birilerinin Bandırmalının kurtuluş harbi süresindeki durumu ortaya çıkmasın pasifliği görülmesin istediği zaman bir şeyler yapabilmesi mümkünken istemediği için İstanbul hükümeti taraftarlarının çok olduğu için kurtuluşa katkı vermediği anlaşılmasın diye bu İngiliz işgalinden kurtuluş zaferini bile Bandırmalıya unutturmaya çalıştıklarını söylemek yerinde olacaktır.

Tabi İngiliz dostluğuna zarar vermek korkusunun da bu zaferi unutturmaya çalışmada etkili olduğu muhakkaktır. Bütün bunlara rağmen bundan 98 yıl önce 11 Şubat tarihinde Bandırmalı kendi çaba ve gayretleriyle Bandırmayı işgal eden İngiliz Kuvvetlerini Bandırmadan uzaklaştırmayı bandırmayı kurtarmayı başarmıştır.

O neslin bugünkü devamı olan bizlerin o kurtuluşu ve kurtuluşu gerçekleştirenleri unutmamız gerektiği düşüncesindeyim. Bu nedenle Bandırmalı sivil, mülki, yerel ve askeri yöneticilerimizin bu olayı değerlendirip bu olayın hatırasını her yıl dönümünde seremonilerle kutlaması yönünde Bandırmalıya önderlik etmesi gerektiği düşüncesindeyim.

Umarım yöneticilerimiz bu görevlerinin bilincine varırlar. Umarım Bandırmalı bu tek kurtuluş zaferi icraatlarının yıl dönümünü kutlamayı adet haline getirirler. Bundan doksan sekiz yıl önce bu kurtuluşta rolü olan Mehmet ve Hasan Beyler başta olmak üzere o zaman görev almış, bugün toprak olmuş tüm Bandırmalıları minnet ve saygı ile anıyor kendilerine tanrıdan rahmet diliyorum. Esat Tonbuk gibi Balıkesirden ve çevre yerlerden bu kurtuluşa tavsiyeleri ile emirleriyle katkıda bulunan tüm katkı sahiplerine de tanrıdan rahmet diliyorum.

Bütün bunlardan sonra şunu bir kez daha vurgulamak isterim ki Bandırmalı olarak kurtuluş harbinde yahut kurtuluş harbi öncesinde yüzümü ağırtabilecek tek icraat olan Bandırma’nın işgalden kurtarılma ile neticelenen bu zafer gününü bu kurtuluş gününü Bandırmalı yöneticiler ve Bandırmalılar acaba neden kutlamaktan sarfı nazar ederler. Bunu anlamak zordur.

Oysa böyle bir günü kutlamak Bandırmalının milli birlik ve beraberliğini kuvvetlendirebilecek bir icraat olacaktır kanaatindeyim. Umarım bu yıl bu günü bu zafer gününü yöneticilerimizin önderliğinde kutlamak imkanına kavuşur, kavuşturuluruz.

Ama büyük ihtimalle ne yerel yöneticiler, ne mülki yöneticiler ne de askeri yöneticiler bu yolda bir girişimde bulunmayacaklardı. Her sene olduğu gibi bu yıl da bugün kutlanmayacak, bu zaferi bize kazandıranlar hatırlanmayacak, onlar için bir çelenk bile sunulmayacaktır. 

Bütün bu zaferin kazanılmasında emeği geçen insanların ruhları önünde saygıyla bir kez daha eğiliyorum, ruhları şad şunu da vurgulamak isterim ki Bandırma ve Bandırmalının bu başarı yıldönümünü unutmayıp hatırlaması değerlendirmesi şarttır.