Askeri Kaynaklardan Duraklama Devri Osmanlı Seferleri

Sofya’dan hareket emniyet tertibatı alınarak oldu. İleriye giden konakçı, hükümdar tuğunu muhafaza edecek ve öncülük yapacaktı. Sivas beylerbeyi Vezir Kandilci Hüseyin Paşa da artçıya tayin olundu. Yürüyüşte hiç kimse koldan ayrılmayacak, herkes yerli yerinde gidecekti. Kıyafet değiştirerek verdiği emirlerin yapılıp yapılmadığını kontrolü adet edinen Mustafa II. vişne yemek üzere bir bağa girerek emre aykırı hareket etmiş olan bir cebeciyi derhal öldürterek diğerlerine korkuverdi.

Belgrat’a kadar olan yolların emniyetini temine memur edilmiş olan Yahya beyi Küçük Cafer Paşanın eline geçen esirlerden 20,000 kadar Nemçe ve Macar, 3000 Osmanlı tebaası asiden mürekkep bir düşman kuvvetinin Ösek’te, 20,000 kadar bir kuvvetin Ösek ötesindeki Bayede [Baja], 15,000 kadarlık bir kuvvetinin de Budin’de bulunduğu, toplarının ufak çaplı olduğu, hepsinin Varadin’de toplanacakları, ne suretle hareket olunacağı hakkında henüz karar verilmemiş olduğu,
Osmanlı ordusu ile Padişahın beraber gelip gelmediğini öğrenmek istedikleri, süvariye General Hayzlerin, piyadeye General Kaprare [Kaprara]’nin komuta ettiği, Erdel kuvvetlerinin Fransızlara karşı gönderilecek iken vazgeçildiği öğrenildi. Çok ihtiyatlı olan Mustafa II. her ihtimale karşı daima hazır olmak üzere ordunun dağınık konmamasını ve gece tedbirlerinin ihmal edilmemesini emretti.

(14 — Zilhicce: 26 — Temmuz Salı) Dıraman boğazı geçilerek Sarıyurt;

(15 — Zilhicce: 27 — Temmuz Çarşamba) Şehirköy;

(16 — Zilhicce: 28 — Temmuz Perşembe) Musapaşa palangasının iki saat ilerisine Kızılderbent boğazı ovası;

(17 — Zilhicce: 29 — Temmuz Cuma) Niş;

(20 — Zilhicce: 1 — Ağustos Pazartesi) Aleksinaç;

(21 — Zilhicce: 2 — Ağustos Salı) Kınalıoğlu çiftliği;

(22 — Zilhicce: 3 — Ağustos Çarşamba) Paraçin

Kuvvetlerde hudut ilerisine sürülmüş Anadolu beylerbeyinin ve Oyluk [İlok]’a kadar ilerlemiş olan Mustafa Paşa’nın gönderdikleri esirlerden düşman hakkında yeni malumat alındı. Bunların bildirdiklerine göre, düşmanın esas itibarıyla Oyluk bölgesinde bulunduğu, fakat iki parçaya ayrılmış olup bir kısmının Vara dine beş saat mesafede Fotuk’ta büyük kısmının Oyluk karşısında olduğu, bu kuvvetlerin 15,000 piyade ve 14,000 atlıdan mürekkep bulundukları, General Palfi ve Istarmberkin bunlara komuta ettiği, Saksonya Kıralı Fredrikin [Frederic] Hersek [Croatie] ordusu ile gelip hepsinin komutasını eline alacağı, ayrıca Brandeburgtan kuvvet geleceği, bütün bunlar toplanınca Varadin’e gidileceği, Avusturya kuvvetlerinin Fransızlarla muharebede oldukları, Oylukta iki kalyon mevcut olduğu, üç kalyonun daha geleceği öğrenildi. Bu haber evvelkiyi teyit eder mahiyettedir.

(23 — zilhicce: 4 — ağustos perşembe) Yagodine.

Morova köprüsü geçilirken Alacahisar beyi, Küçük Cafer Paşa Padişahı selâmladılar. Bunlar da artçıya katıldılar. Yeni esirler, düşmanın ot sıkıntısı çekmemek için kısım kısım konmuş olduğunu, Türk padişahının bizzat komuta edeceği 200,000 kişilik bir ordu ile geleceği evvelce öğrenildiğinden düşmanın fazla kuvvet toplamış bulunduğu, verilecek muharebeyi kazanırlarsa Tımışvar veya Belgrat’ı muhasara edeceklerdi, Fredrik gelinciye kadar mevcut kuvvetlere General Kaprarenin
komuta edeceği öğrenildi.

(24 — zilhicce: 5 — ağustos cuma) Botoçine. Yeni haberler Tisanm ötesinde Varadin yakınında Kubile’de Salar komutasında 1000 süvari, 1000 piyade; Varadin karşısında 5000 süvari, 5000 piyade, kalenin 7000 muhafızı, Oyluk karşısında kuvvetli düşman bulunduğu, Saksonya ordusunun Oyluğa doğru yürüyüşte olduğunu, Erdel Kıralı Veteraninin kuvveti ile henüz Erdel’de bulunduğunu, Lipva ve Varat’ta düşman bulunmadığını öğretti.

(25 — Zilhicce: 6 — Ağustos Cumartesi) Hasanpaşa palangası. Bosnalı Fazlı bölükbaşı kuvvetlerde orduya iltihak etti.

(26 — Zilhicce: 7 — Ağustos Pazar) Kolar;

(27 — Zilhicce: 8 — Ağustos Pazartesi) Çeşme.

Rumeli beylerbeyi Mahmut Paşa piyade ve süvari 3,000 kapısı askeri, eyaletine mensup 2,000 zuama ve timar erbabı ve beylik namına yazılan seçme 4500 piyade leventleri ile; Avlonya ve Delvine beyi piyade ve süvari 500, Uhri beyi piyade ve süvari 250, Köstendil beyi piyade ve süvari 500 [Hepsi 160 bayrak yani 10760 seçme askerdi] ile burada orduyu karşıladılar.

(28 — zilhicce: 2 — ağustos salı) Belgrad.

Belgrat’a da alayla girildi. Bu alay şöyle yapılmıştı:

İlk safta sağlı ve sollu 11,000 sipah ve silâhtar dizilmişti: Bunlardan sonra sağda, kapısı askeri ve kethüdası ile sadrazam, kapısı ve eyaletleri askerlerde Anadolu beylerbeyi vezir Mısırlıoğlu İbrahim Paşa, sonra Menteşe, Hamit, Çankırı kuvvetleri ön sırada; Tökeli İmrenin komuta ettiği Macarlar, Belgrat muhafızları, Karaman, Aymtap, Sivas,
Divriki, Bozok, Arapkir, Diyarbakır, Halep, Şam, Adana, Silifke, Alâiye, Erzurum kuvvetleri arka sırada;

Solda: Başta kapısı ve eyaleti askerde Rumeli beylerbeyi Mahmut Paşa, Elbasan, Sırım. Tetel kuvvetleri ve Bosna’dan 3,000 piyade ile Fazlı bölükbaşı duruyordular.Devam edecek…