Amasya Genelgesi Kurtuluş Savaşına Yapılan İlk ve Son Çağrıdır

4- Bu esasların uygulanmasına 3. Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, Eski Bahriye Nâzırı Rauf Bey, 15. Kolordu Kumandanı Kâzım Karabekir Paşa, 13. Kolordu Kumandan Vekili Miralay Cevad bey, 3. Kolordu Kumandanı Miralay Refet Bey, Samsun Mutasarrıfı Hâmit Bey, 2. Ordu Müfettişi Cemal Paşa, 12. Kolordu Kumandanı Miralay Selahattin Bey, 25.Kolordu Kumandanı Ali Fuat paşa, Bursa’da 17. Kolordu Kumandan Vekili Miralay Bekir Sami Bey,, Edirne’de Kolordu Kumandanı Cafer Tayyar Bey ve diğer bazı sivil ve askeri önemli kişiler tarafından çalışılacaktır. Bundan başka eski sadrazam Müşir Ahmed İzzet Paşa, Nâfıa Nâzırı Ferit Bey, âyan üyesinden Ahmed Rıza Bey gibi kişilerden fikir ve düşünceler alınacaktır.

5- Reddi İlhak ve Müdafaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyetlerinin verecekleri telgrafların telgrafhânelerce kabul edilmeyerek çekilmesi Posta ve Telgraf Müdüriyet-i Umumiyesi’nden bildirilmiştir. Bu husus kesin şekilde reddedilerek her ne şekilde olursa olsun serbestçe yazışmaların sağlanması için gösterilerde bulunarak yazışmalar sağlanacak ve bunlar elde edilinceye kadar gösterilere devam edilecektir.

6- Askeri ve sivil kuruluşlar hiçbir suretle terk ve başkasına verilmeyecektir. Vatanın herhangi bir tarafına yeniden yapılacak düşman işgâl hareketleri bütün orduyu ilgilendirecek ve meydana gelen duruma göre memleketin savunmasına birlikte girişilecektir. Bu sebeple komutanlar derhal birbirini haberdâr edeceklerdir. Silah ve savaş malzemesi kesinlikle elden çıkarılmayacaktır.”

Aynı konuyu irdeleyen ikinci bir ifadede ise bu konudaki bilgileri daha toparlayıp kısaltarak önemini vurgulayıp şöyle dile getirmektedir:

“Amasya Tamimi, tam bağımsız ve ulusal egemenliğe dayanan yeni Türkiye Cumhuriyetinin temellerini oluşturan ilk belge olması nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti açısından önemi büyüktür. 21 Haziran 1919 günü Amasya'da Saraydüzü Kışlası'nda Mustafa Kemal Paşa önderliğinde Amasya Tamimi görüşmeleri başladı. 22 Haziran sabahına kadar devam edilen görüşmelerde çok önemli kararlar alındı.

Bir ihtilal bildirisi niteliği taşıyan Amasya Tamimi'nde ilk kez ulusal egemenlikten bahsedilmiştir. İstanbul Hükümeti’nin düşmanlarda esir olduğu belirtilerek İstanbul Hükumeti hiçe sayılmıştır. Milleti yine milletin azim ve kararının kurtaracağı vurgulanarak Kurtuluş Savaşının amacı ve yöntemi hakkında açıklama yapılmıştır.

Amasya Tamimi'nde Alınan Kararlar

Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir.

İstanbul Hükümeti’nin eli kolu bağlanmıştır ve aldığı sorumluluğun gereğini yerine getirememektedir.

Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

Milletin içinde bulunduğu durumu gür sesle tüm cihana duyuracak ve her türlü baskıdan uzak bir heyetin varlığı zaruridir.

Anadolu'nun en güvenli yeri olan Sivas'ta hemen bir kongre kurulmalıdır.

Sivas Kongresi için tüm illerin her sancağından herkes tarafından güven kazanmış üç temsilcinin hemen yola çıkması gerekmektedir.

Her ihtimale karşı bu sır olarak kalmalı ve gelecek temsilciler yolda gelirken kendilerini tanıtmadan bölgeye intikal etmelidirler.

Doğu illeri adına da Erzurum'da bir kongre toplanacaktır.

Mustafa Kemal kendisinin hazırladığı Amasya Tamimi'ni 9. Ordu Müfettişi sıfatıyla imzalamıştır. Bu bildiri 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir'e ve Cemal Paşa'ya da sunuldu ve onların da onayını aldıktan sonra bu bildiri 22 Haziran 1919'da tüm ülke mülki amir ve askeri komutanlara telgrafla Abdurrahman Rahmi Efendi tarafından ulaştırılmıştır.

Nutukta ifade edilir ki, aslında bu taslak aslında dört madde olarak dikte edilmiştir. Bu taslak metninin sonunda, Mustafa Kemal'in, Kazım Karabekir'in, metnin tebliğ işlerinden sorumlu Hüsrev Bey'in, yaver Muzaffer Bey'in, nutukta adı geçmeyen bir sivil memurun imzaları vardır. Bu kişilerden başka imzalar da vardır. Fakat bu imza sahiplerinin adları nutukta geçmemektedir. Amasya Tamimi'ndeki Bu imzaların sahipleri İstiklal savaşını başlatan fakat Kurtuluş Savaşı sonrası Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası adı altında muhalif bir parti kurdukları için gözden düşen Rauf Orbay, Refet Bele ve Ali Fuat Paşa'dır. Devam edecek…