güvenilir kaynak casibom giriş maritbet
SON DAKİKA
Hava Durumu

Bizans-Sasani Etkileşiminin Anadolu’nun Türkleşmesindeki Öncülüğü ve Etkileri 

Yazının Giriş Tarihi: 10.07.2023 00:10
Yazının Güncellenme Tarihi: 09.07.2023 20:46

Bu savaştan sonra Antakya’ya gelen Roma İmparatoru, doğu sınırındaki Sasani tehlikesi geçinceye kadar Antakya’da kaldı. Sasani Kralı Narses, aldığı bu ağır mağlubiyetten sonra Sezar Galerius ile barış yapmak istedi. Bu çağrıya olumlu yanıt veren Sezar Galerius, Sasani kralı ile Nisibis (Nusaybin) antlaşmasını yaptı. Bu antlaşmayla Roma istediklerini alarak Roma-Sasani sınırının güvenliği sağlandı.  0 dönemin Roma-Sasani Devletleri arasındaki barış II. Şapur’un IV. yüzyıl ortalarında Bizans İmparatoru Konstantin’e yazdığı bir mektupla sona erdi.

II. Şapur, Bizans İmparatoru Konstantin’e yazdığı mektupta Bizans’ın Makedonya sınırına kadar hükmettiği toprakların kendi atalarının mirası olduğunu ve hatta Bizans’ın başkenti Konstantinopolis'in de bu mirasın içinde olduğunu belirterek bu toprakların iade edilmesi gerektiğini belirtti. Bizans İmparatoru Konstantin, Sasanilerden üstün oldukları düşüncesinden dolayı bu durumu ciddiye almadı. Bizans, M.S. 314 yılında Ermenilerin Hristiyan olması ile Anadolu’nun doğusunda Sasanilere karşı yeni bir güç kazanmış oldu. Ayrıca M.S. 320 yılında Sasani Kralı II. Şapur’un kardeşi Hürmüz’ün Bizans’a sığınması ile de Sasanilere karşı daha da güçlendi. II. Şapur, Bizans İmparatoru Konstantin’e elçi göndererek barış antlaşması yapmak istemişse de imparator buna yanaşmadı.

Konstantin, devlet içindeki sorunları düzenledikten sonra doğu sınırının güvenliğini sağlamak için askeri yapılanmaya önem verdi. İmparator Konstantin’in imparatorluğun son yıllarında doğu sınırında Sasani tehlikesi belirmeye başladı. M.S. 336 yılında II. Şapur komutasında Sasani ordusu, Anadolu’nun doğusundan girerek Anadolu’da hızla ilerledi. Böylece İmparator Konstantin’in imparatorluğunun son yılında imparatorluk dönemi boyunca sağladığı Bizans-Sasani barışı Sasani ordusunun Anadolu'ya girmesi ile bozuldu. İmparator Konstantin, Sasani tehlikesi için daha önceden hazırlığını yapmıştı ve savaş için hazır durumdaydı. Bu sırada İmparator Konstantin Nikomedia(İznik)’da bulunmaktaydı. Bizans İmparatoru büyük bir orduyla Sasani ordusuyla savaşmak için İznik’ten ayrıldı; fakat yolda hastalandığından bu seferden Konstantinopolis (İstanbul)’a dönen imparator Konstantin 22 Mayıs 337 tarihinde İstanbul’da öldü.

Bizans İmparatoru Konstantin’in M.S. 324 yılında tek başına imparator olmasından sonraki on üç yıllık imparatorluk dönemi, dünya ve Roma tarihinin dönüm noktalarından biriydi. Konstantin’in Bizans Devletinde bıraktığı en belirgin özellikler Hristiyanlığın devlet tarafından tanınması ve 11 Mayıs 330 tarihinde İstanbul’un Roma İmparatorluğunun doğusunda yeni başkent olmasıydı. Bizans Devletimin ortaya çıkışı Konstantinopolis’in M.S. 330'da Roma İmparatorluğu’nun ikinci başkenti olarak kurulmasıyla gerçekleşmişti. Konstantin’in İstanbul’u kurmasından sonra Roma’nın doğusunda yüzyıllarca süren Roma- İran orduları arasındaki savaşlar yeni bir şekil alarak devam etti. M.S.330’da yeni bir şekil alarak Anadolu’da başlayan Bizans-Sasani mücadelesi 636 yılında İslâm ordularının Anadolu’ya girmesiyle son buldu.13. İmparator Konstantin'in vefatından sonra oğlu Konstantin(337-361) yirmi dört yıl Bizans Devleti’ni yönetti. İmparator Konstantin’in imparatorluğunun ilk yılında doğu sınırındaki denge değişti. II. Şapur komutasında Sasani ordusu, Bizans Devleti’nde imparator değişimindeki boşluktan yararlanarak Anadolu’nun doğusunda Mezopotamya bölgesine saldırdı ve 63 günlük Nisibis (Nusaybin) kuşatmasından sonra Bizans’ın askeri üssü Nisibis’e girdi. Sasaniler, Bizans’ın doğu sınırına 10 yıl boyunca saldırılarda bulundular.

Sasani ordusu, on yılın sonunda 349 yılında Anadolu'da ilerleyerek Amid (Diyarbakır)’e şiddetli hücumda bulundu. ll.Şapur komutasında Sasani ordusu Amid'i aldıktan sonra ilerlerken ağır bir sele maruz kalmasaydı Bizans Anadolu’sunun içlerine kadar ilerleyecekti.15. Bizans ordusu, 350 yılında Singara’da Sasani ordusunu ağır bir mağlubiyete uğrattı. Bu tarihten sonra Bizans’ın doğu sınırında Bizans-Sasani mücadelesi karşılıklı akınlarla 361 yılında Julianus'un Bizans İmparatoru olmasına kadar devam etti.

Bizans İmparatoru Julianus (361-363) yüzyıllar boyunca süregelen anlaşmazlık ve son yıllarda artan Sasani saldırılarına son vermek için 5 Mart 363’te, 65.000 askerden oluşan bir orduyla Antakya’dan Anadolu’nun doğusunda Bizans-Sasani sınırına doğru hareket etti. İmparator Julianus’un bu sefere çıkmaktaki asıl amacı Sasani ordusuna büyük bir darbe vurarak doğu sınırını güvenlik altına almaktı. Sasani Kralı II. Şapur, elçi göndererek İmparator Julianus’un bu seferini durdurmak istemişse de İmparator, Sasani elçisiyle görüşmedi. İmparator Julianus komutasındaki Bizans ordusu Sasani başkenti Ktesiphon’u kuşattı. Fakat Bizans ordusunun bu kuşatması 26 Haziran 363’te Sasani askerlerinin her yönden saldırıya geçmesiyle başarısızlıkla sonuçlandı. Hatta bu kuşatmada Bizans İmparatoru Julianus da öldü. Bizans İmparatoru Julianos’un Sasani ordusu ile yapılan savaşta öldürülmesinden sonra, varisi olmamasından dolayı, imparatorun kim olacağı sorunu belirdi. Devam edecek…

YAZARIN DİĞER YAZILARI

    logo
    En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.