Askeri Kaynaklardan Duraklama Devri Osmanlı Seferleri

Akşama doğru orduyu teftiş eden Mustafa II. ertesi gün düşmana taarruz edilmesi için emir verdi. Sadrazam gece padişaha: “Düşman mesafesinin henüz uzak olduğunu, süvari bu mesafeyi geçerse de piyadenin yorulacağını, yaklaşınca düşmanın top ateşi altında fazla zayiat verileceği gibi yorgun bir piyade ile yapılan taarruzun şüpheli olacağını, boğazın dışına hemen hemen gelinmişse de boğaz dışında bir mevzi daha alınarak taarruzun bir gün sonraya bırakılmasını” söyleyerek müsaade istedi. Mustafa II. razı olduğundan o gece ve ertesi gün bir gün evvelki gibi yapıldı. Yalnız bu sefer yapılan üç tabyaya kalanburneler, mevziin münasip yerlerine de şahiler konmuştu. İki tarafın mevzileri birbirine çok yaklaşmış olduğundan düşman sabahtan itibaren bütün toplarıyla ateşe başladı. Kalanburneleri tepede, şahileri alayları önüne dizilmiş bir halde idi. Bizim toplar da mukabele ettiklerinden akşama kadar top düellosu oldu.

Mustafa II. henüz gelmiş bir kısım Kırım süvarisini Yalı ağası Osman ağa komutasında geceden düşman arkasına göndermişti. Bunlar bataklığı 7 saatte dolaşıp düşmanın arkasına düştüler. Fakat düşman her tarafını arabalarla pek sağlam olarak kapamış olduğundan birkaç esir almaktan başka bir şey yapamadılar ve bir mülteci getirdiler. Bu; düşmanın muharebe niyetinde olduğunu, fakat bataklık öküz boynuzu nizamı almağa müsait olmadığından durduklarını, maksatlarının Türkleri mevzi kazdıra kazdıra yormak, mevzileri önüne gelince geri çekilip Türkleri açık ovada muharebeye mecbur etmek olduğunu, komutanlar arasında fikir ayrılığı ve yiyecek sıkıntısı bulunduğunu söyledi.

Bu günkü mevziler düşmana yarım saatlikti. Gece bir mevzi daha ilerletilmesine ve yarın taarruz olunmasına karar verildi.

Gece bir top menzili yere yeni bir mevzi hazırlandı. (26 — Muh.: 25 — ağustos cumartesi) sabah olunca düşmanın mevzilerini boşaltmış olduğu görüldü. Dünkü haberin doğruluğu meydana çıktı. Düşman gece toplarını, araba ve ağırlıklarını, sonra piyadelerini geri göndermiş ve süvarisi de sabaha karşı mevziini boşaltmıştı. Derhal mevzilerden çıkılması emri verildi. Kırımlılar ve Tuna akıncıları düşmanla temas tesisine memur edildiler. Süvariler de ileri sürüldüler.

Düşman 3 saat ilerde Begye suyu kenarındaki Buldur köyü civarında idi. Suya arka vermiş, etrafına araba ve çarkıfelekler dizip durmuştu. Top ve tüfekçi ateşi ile kendisini müdafaa ediyordu. Gidenler düşmana taarruz etmekle beraber vaziyeti geriye de bildirdiler.

Mustafa II. düşman üzerine gitmeğe karar verdi. Ordu öğleyin hareket etti. Gavurtepe’de ki düşman mevziine geldi. Piyade burasını işgal etti. Arkasına hendekler kazıldı. Ordugâhın dört bir etrafı arabalarla çevrildi. Tımışvar muhafızına kalede kâfi kuvvet bırakarak mütebakisi ile orduya gelmesi emri gönderildi.

Buldur [Olasch] Muharebesi

[27 — Muh.: 26 — Ağustos Pazar]

(27 — Muh.: 26 — ağustos pazar) hareket. Düşman ordugahı görülüyordu. Her hale karşı hazır olmak üzere süvariler kanatlarda, piyade ortada muharebe nizamı ile ve her kolun önünde toplar götürülmek suretiyle yavaş, yavaş ilerlenip düşmanın bir saat ilerisine geçilerek Begye suyu sağda kalmak üzere kenarında Cenes [Cesene] denilen yerde duruldu.

Ordugâh Tımışvarı arkaya almıştı. Mustafa II.’nin otağı ağzı düşman tarafına gelmek üzere kuruldu. Ordugâhın etrafı arabalarla çevrildi. Türk ordusu bu ordugah içinde tamamıyla muharebeye hazır hizamda idi.

Öğle olmuştu. Düşman Türk ordusu yerleşmekle meşgul sanıyordu. Bu fırsat zamanını bekleyerek şimdiye kadar hareketsiz kalmıştı. Şimdi baskın tarzında bir taarruzla neticeyi alacaktı. İki ordunun arasının ormanlık olması da bu baskına müsaade ediyordu. Birden ilerlemeye başladı. Yine üç kol halinde idi. Sağ kola General Taf, orta kola General Kaprare, sol kola General Hayzler komuta ediyordu. 8 kalanburne, 60 şahi topu ve çarkıfelekleri kollar önünde ilerliyordu. Akıncılar ve Kırımlılar düşmanı karşıladılar.

Türk ordusu ordugah kurduğu yerde muharebeye şu suretle hazırlanmıştı:

Sağda arabaların Begey suyuna dayandığı yere ve arabalar dışına 3 kalanburne, 8 şahi, 2 havan konmuş ve burada yine arabalar dışında olarak Zağarcıbaşı kuvvetleri hazırlanmıştı [Cebecibaşı ocağının ve ocağı serdengeçtilerinin yarısı ile ve 10 şahi topla bu kuvvetlerin sağma sonradan memur edildi. Diğer yarısı de Cebeci kethüdası komutasında artçının yanma gönderildi]. Buradan itibaren sola doğru:

4 şahi top ile ve 2000 Bosna piyadesile Fazlı bölük başı;

5 kalanburne, 26 şahi topla Yeniçeriağası komutasında bütün yeniçeriler;

8 şahi, 2 havan topu ile Sansoncubaşı komutasında, sansoncu, turnacı ve sadrazamın piyade kuvvetleri;

3 şahi topla Bostancı başı komutasında bostancılar;

3 şahi topla Mısır askeri;

7 şahi topla Rumeli piyadesi ve Beylik Arnavut piyadesi mevzilenmişti. Devam edecek…