TRABZON VE HAVALİSİNDE YAŞAYANLAR ÖZ VE ÖZ TÜRKTÜR -3

1888 Devlet Salnamesi’ne göre, Trabzon Merkez Sancağındaki 3 rüştiyenin öğrenci sayılarının dağılımı şöyleydi:

Yer Adı Trabzon Merkez Kaza Of

Vakfıkebir Toplam Cuinet, 1890’da Trabzon Merkez Sancağı’ndaki 753 Müslüman okulunda toplam 22.934 öğrencinin okuduğunu yazmaktadır. Bunlardan yalnızca 700’ülkızdı. Aynı durum Rum Ortodoks veErmeniler için degeçerliydi: Toplam 7.436 Rum Ortodoks öğrencinin 330’u; toplam 1.170 Ermeni öğrencinin de 275’i kızdı. Cuinet’ye göre, 1890’da Trabzon Merkez Sancağı’ndaki okul, öğrenci ve öğretmenlerin etnik ve dinsel dağılımı şöyleydi: Rum Müslüman Ortodoks Ermeni Toplam

Okul              753         136         29           918

Öğretmen 765          159         .38          962

Yıllık Harcama

(°L)11.470   3.140     920         15.530

Öğrenci

Erkek            22.234   7.106     895         30.235

Kız  700         330         275         1.305

Toplam        22.934   7.436     1.170     31.540

Cuinet, 1890’da Trabzon Kenti’nde 82 okul ve bu okullarda 159 öğretmenin bulunduğunu yazmaktadır. Trabzon Kenti’nde kız öğrenci sayısı (1.033), sancağın öbür yerleşim yerlerine oranla daha yüksekti.

Cuinet’ye göre, 1890’da Trabzon Kenti’ndeki okullar ve öğrenci sayılarının dağılımı şöyleydi:

Sayı Trabzon Kenti

Okul 82

Öğretmen 159

Yıllık Harcama (OL) 5.196

Erkek Öğrenci 3.403

Kız Öğrenci 1.033

1898 Maarif Salnamesi’ne göre Trabzon Merkez Sancağı’ndaki ortaöğrenim kurumlan ve öğrenci sayıları şöyleydi:

Müslüman    Okul Adı    Müslüman Olmayan

Trabzon İdadisi 192 7

Trabzon Darü’I

Muallimin-i

İptidaisi 7   

Trabzon Kız

Rüştiyesi 67 —

Trabzon Askeri

Rüştiyesi 297 —

Akçaabad Mekteb-i Rüştiyesi 20

1898 Maarif Salnamesi’ne göre, Trabzon Merkez Kaza’da Fransızlar’ın 137 erkek öğrencili 1 ortaokulu vardı. Ayrıca, İranlılar'ın Mekteb-i N asiri Rüştiyesi adıyla 1 ortaokulları bulunuyordu.

1898 Maarif Salnamesi’ne göre, Merkez Kaza’daki 3, Of ta ki 1 kütüphanede toplam 2.306 kitap vardı.

1898 Maarif Salnamesi’ne göre, Trabzon Merkez Sancağı’ndaki kütüphanelerle kitap sayıları şöyleydi:

İlçesi  Kütüpahane Adı     Kitap Sayısı

Merkez               

İlçe         Hatuniye Kütüphanesi  444

Ortahisar             Kütüphanesi 611

Fetvahane          Kütüphanesi 451

Of           Hacı Ahmed       Kütüphanesi      800

1903 Maarif Salnamesi’ne göre, Trabzon Merkez Kaza’nın 7 medresesinde toplam 480 öğrenci vardı.

1903 Maarif Salnamesi’ne göre, Trabzon Merkez Kaza’nın medreseleriyle öğrenci sayılarının dağılımı şöyleydi:

Medresenin Adı    Öğrenci sayısı

İmaret Medresesi  125

Ortahisar Medresesi  110

Pazarkapı Medresesi  70

İskenderpaşa Medresesi   85

Hamzapaşa Medresesi   42

Zeytinlik Medresesi   27

Çarşı Medresesi  21

1903 Maarif Salnamesi’nde, Trabzon Merkez Sancağı’ndaki tek idadinin öğrenci sayısının 296’sı Müslüman olmak üzere, 310’a çıktığı belirtilmektedir. Bu dönemde, sancağın 4 rüştiyesinde toplam 489 Müslüman öğrenci okumaktaydı.

1903 Maarif Salnamesi’ne göre, Trabzon Merkez Sancağı’nda Müslümanlar’ın ortaöğrenim kurumlarıyla öğrenci sayılarının dağılımı şöyleydi:

Okulun Adı ve Derecesi                Öğrenci

Sayısı

Trabzon Mekteb-i İdadisi (Lisesi) 310

Trabzon Kız Mekteb-i Rüştiyesi81

Akçaabad Mekteb-i Rüştiyesi    41

Sürmene Mekteb-i Rüştiyesi     * 85

Trabzon Askeri Rüştiyesi              282

Toplam799

1903 Maarif Salnamesi’nin kayıtları, Trabzon Merkez Kaza’da Rum Ortodoksların 9 ortaokulu, Ermeniler’in de 2 okulu bulunduğunu göstermektedir.

1903 Maarif Salnamesi’nde, Müslüman olmayanların Trabzon Merkez Kaza ile Akçaabad’daki okullarıyla öğrenci sayılarının dağılımı şöyleydi:

Okulun Adı ve    Öğrenci Sayısı

Derecesi              kız          erkek

Ermeni Katolik

Mekitarist Rüştiyesi   -    72

Ermeni Lisan Mektebi   -   17

Rum Ortodoks Mektebi   -   181

Rum Ortodoks Mektebi   85   -  

Rum Ortodoks Mektebi   81  -

Akçaabad’da 4 Ortodoks Mektebi  -  192

Aynı salnameye göre, Merkez Kaza’da Fransızların ortaokulunda 121, İranlılar’ın ortaokulunda ise 45 erkek öğrenci vardı.

1903 Maarif Salnamesi’ne göre, yabancıların Trabzon Merkez Kaza’daki la öğrenci sayıları şöyleydi:

Okulun Adı                         Öğrenci Sayısı

ve Derecesi        Milliyeti               Erkek

Sen Greguvar

Rüştiyesi             Fransız  121

Mirza Muhammed

Rüştiyesi             İran        45