Tarih Akışı İçerisinde Türk- Alman İlişkileri ve Kamen-Bandırma Dostluğu

İtilaf devletleri bu hazırlık içerisindeyken durumun vahametini kavrayan biri olarak Mustafa Kemal olayların dışında kalmaktan vazgeçip haviye nezaretinden fiili cephe görevi istemiştir. Ateşe militer olarak bulunduğu Sofya’da ayrılarak Çanakkale bölgesini korumakla görevli 5. orduya bağlı karargâhı Maydos’ta bulunan 19. Tümen Komutanlığına başlamıştır. Bu sırada Osmanlı Devletinin Genel Kurmay Başkanı ve Harbiye Nazırı Enver Paşa 5. ordunun komutanı Alman General Liman Von Sanders’tir. Bu arada şunu da vurgulamak isterim ki söz konusu bu 5. ordunun karargâhı bu sıralarda Bandırma’dadır. Bu günkü Bandırma İlköğretim Okulunun İlk hali olan İsleryanos konağındadır. 5. ordunun Komutanı olarak Liman Von Senders Osmanlı Halifesi Abdülhalim Efendi ile birlikte bu binada görev yapmakta Çanakkale bölgesinin müdafaası için burada hazırlanmaktadır. Mustafa Kemal Çanakkale Savaşı başlamadan yani itilaf devletlerini deniz saldırısı ve kara saldırıları başlamadan önce doğu cephesinde Sarıkamış bölgesinde olduğundan kendisine muhalif olan Mustafa Kemal’in 19. Tümen Komutanlığına getirildiğinden haberdar değildir. Bu bölgedeki başarısızlıklarından sonra döndüğünde bölgeyi teftişinde durumu fark etmiş hem kendisine hem de Almanlara muhalif olduğunu çok iyi bildiği Mustafa Kemal’in bu bölgeden uzaklaştırılmasını istemiştir. Mustafa Kemal’in Komutanı durumunda olan Alman General Von Sanders’e baskı yaparak onun bu bölgeden uzaklaştırılıp başka yerlere gönderilmesini istediğini görmekteyiz.

Ne var ki Liman Von Sanders bu isteğe boyun eğmemiş belki de Osmanlı hizmetindeyken yaptığı tek müspet iş olarak Mustafa Kemal’in arkasında durmuş 19. Tümen Komutanlığının devamını sağlamıştır. Enver Paşa’nın ısrarlarına rağmen Liman Von Senders’in Mustafa Kemal’i yerinde tutması onun Mustafa Kemal’in zor günlerin adamı dirayetli bir komutan olduğunu anlamasından olabileceği gibi müstebit birisi olan Enver’den nefret edip onun en iyi muhaliflerinden birisi olan Mustafa Kemal’i muhafaza ederek ona karşı bir tavır koymak arzusundan da olabilir. Mustafa Kemal’i yerinde tutan Von Senders bu davranışıyla farkında olmayarak Mustafa Kemal’in geleceği açısından onun önünde geniş ufukların açılmasını sağlamıştır. Çünkü bu yerinde kalışı sayesinde Mustafa Kemal Osmanlılar için Türk Milleti için hayırlı neticeler yaratacak olayların adamı olmuş, kendisinin liderliğini Türk Askerine, Türk Milletine hatta Osmanlı Hanedanına ispatlamak imkânı bulmuştur. Çanakkale Savaşı başlarında pek o kadar tanınmış asker değilken Çanakkale Savaşları bittiğinde ortaya en az Enver Paşa kadar tanınmış Hamidiye kahramanı Rauf Orbay kadar tanınıp sevilmiş bir Mustafa Kemal ortaya çıkmıştır. Bu ortaya çıkış onu zamanı geldiğinde Kurtuluş Savaşının ve yeni kurulacak olan Türkiye Cumhuriyetinin lideri olmasında en önemli avantajı olacaktır. Tekrar önemle vurgularım ki Mustafa Kemal Çanakkale Savaşları sırasında bilhassa kara mücadelelerinde kazandığı Anafartalar Conk bayırı gibi sahalardaki zaferleriyle dirayetli bir komutan, güvenilir bir asker, başarılı bir stratejist, iyi bir yönetici olduğunu Osmanlı Ordusuna, Osmanlı Hanedanına ve Osmanlı halkına kesin olarak ispatlamıştır. İşte Liman Von Sanders’in tek yaptığı müspet iş Mustafa Kemal’i 19. Tümen Komutanlığında tutmak olmuştur derken bütün bunları kast etmekteyim.

Mustafa Kemal Çanakkale Zaferi ile 1. Dünya Harbini ve Osmanlı Devletinin ömrünü iki yıl daha uzatmayı başarmış Osmanlının müttefiki olan Almanlara ve Avusturyalılara da zaman kazandırmıştır. Çünkü Çanakkale geçilip İstanbul düşürülebilseydi Osmanlı devleti savaş dışı bırakılabilecek Almanlar ve Avusturyalılar Osmanlı ve Bulgaristan desteğinden yoksun bırakılıp daha çabuk yenilebileceklerdi. Mustafa Kemal bu cephede Mehmetçik ve Türk Subayı ile çok iyi uyum sağlamış düşmanın amaç ve hedeflerini çok iyi görmüş bu ön görü ve basireti sayesinde uyumlu çalışması sayesinde Çanakkale kara savaşlarının zaferle bitmesinin en önemli etkenlerinden biri olmuştur. Çanakkale savaşlarının ciddileştiği bir anda tüm Çanakkale cephesi komutanlığını fiili olarak eline almış olsa bile Mustafa Kemal’in Liman Von Sanders’le bir rekabeti olmamış hatta aralarında bir dostluk söz konusu bile olmuştur.

Bu dostluk aynı tehlikeyi birlikte karşılamak aynı tehlikeyle aynı zamanda burun buruna olmaktan gelse gerektir. Nitekim Çanakkale Kara savaşları sırasında patlayan bir şarapnel tanesinin göğsüne isabet ettiği sırada yanında bulunan Liman Von Sanders’in Mustafa Kemal’in göğüs cebinde bulunan cep saatine isabetle şarapnel tanesinin getireceği ölümden kurtulmasına sevinmesi de bence aralarındaki dostluğun ispatıdır. Nitekim Liman Von Sanders şarapnel tanesinin üzerine denk gelmesi nedeniyle Mustafa Kemal’i ölümden kurtaran bu cep saatini hatıra olarak alıp Mustafa Kemal’e kendi altın saatini hediye ettiğini bazı kaynaklardan öğreniyoruz. Bu olay Mustafa Kemal ve Von Sanders arasındaki sağlam dostluğun göstergesi olabildiği gibi Liman Von Sanders’in Mustafa Kemal’in Türk Milletinin kaderinde çok önemli roller oynayacağını önceden görmesi olarak da değerlendirilebilir. Ne yazık ki bu zat ortalarda değildir. Bu konuda açık ve sarih bir bilgi yoktur. Devam edecek…