BANDIRMAMIZIN VE BANDIRMALININ MEZARLIKLARA VE ŞEHİTLİKLERE BAKIŞ AÇISI

Değerli okurlarım

Mezarlık değince insanımız nedense bir ürperti hisseder nedense herkes sonunda gideceği yer olan bu mekândan mümkün olduğu kadar uzak durmaya gayret gösterir. Tabi bunun istisnai özellikte kişilerde vardır dağa ziyade mistik duygularla yaşayan ve hareket eden bireyle ölümü yaşamın devamı kabul eden bireyler yakınlarını kaybedip bu kaybın tesiri ile hüzün ve ıstırap içinde olan bireyler mezar ve mezarlıklarla daha yakın icraat ve davranışlar sergilerler bu tür bireylerin dışındakiler ekonomik özelliklerine ve durumlarına göre ölmüş yakınlarına hazırladıkları kabirlerle onlara karşı vazifelerini yerine getirmiş olduklarına inanıp onları önemli dini günler ve ölüm yıl dönümlerinde veya katıldıkları cenaze alaylarından ayrılma fırsatı bulduklarında ziyaret etmekle ittifak ederler. Bu yüzdendir ki kendini ziyaret edebilecek nesilden mahrum kalan kabirler artık toplumun belediyenin ve belediyenin görevlendirdiği görevlilerin himmet ve ilgisine kalmış durumdadırlar yine bu yüzdendir ki çevremizde ki bizden önceki nesillerin bize bıraktığı mezarlıklar bu nedenle tolumun ilgisi oranında yaşaya bilmişlerdir. Kendilerine ilgi gösteren kitle ve bireyler yok oldukça onlarda yok olmuşlardır. Nitekim Bandırmamız Osmanlının son döneminde birçok Hıristiyan ve İslam mezarlığına sahipken bugün bu mezarlıklardan ortada hiçbir iz kalmamıştır. Gerek Hıristiyan mezarlıklarının gerek İslam mezarlıklarının üzerinde evler resmi binalar boy gösterirken o mezarlıklarda mevcut olmuş olması gereken mezar taşlarından mezar yazıtlarından da ne yazık ki ortada hiçbir kalıntı ve hiçbir iz mevcut değildir. Gerçi mevcut arkeoloji müzesinde eski dönem Hristiyan veya daha öncesi din mensuplarına ait birkaç mezar kitabesi veya lahit mezar taşı yok değildir. Ama bunlar daha ziyade Osmanlı öncesi dönemlere ait kalıntı ve bırakıtlardır. En azından 1600 yıllardan günümüze yaşam sahası olan Bandırmanın eski mezarlığı olarak elimizde mevcut bir yer bulunmadığı gibi onlardan kalma kalıntı ve buluntulardan sergilendiği yerlerde mevcut değildir. Bunun sebebini aradığımızda ilk sebep olarak kurtuluş harbi sonrasında kurulan Türkiye Cumhuriyetinde çevre köylerden Bandırmaya akın eden pek çok yerleşimci bir yandan Rum ve Ermenilerin terk ettiği ev ve iş yerlerini işgal ederken bir yandan da Osmanlının vakıflarına ait ev ve iş yerlerini işgal etmeye yönelmişleridir. Bugün pek çoğu kabul etmese de mevcut insanımızın bir veya birkaç sene öncesinde Bandırma yerleşiminde böyle haksız işgal ve talana rastlamak pek ala mümkündür. Gerçi bir yandan da kurulan yeni devlet mübadele kanunları gereği getirdiği muacırları iskân ederken de bu tür yerleri onlara tahsis ederek talanı teşvik etmiş düşüncesindeyim.

Bandırma Kurtuluş harbinden bugüne sürekli dıştan gelen göçlerle büyüyen bir yerleşim yeri olduğundan yeni gelen yerleşimcilere tahsis edilecek yerler hususunda devletin mezarlık arazilerinden istifade ettiğini buraları tahsis ettiğini söylemekte mümkün görünmektedir kanaatindeyim. Zaten devlet göstermese bile mezarlık çevresinde ki araziye yerleşen bireyler arazilerini genişleterek mezarlıklardan arazi çalmışlar ve böyle var olan Hristiyan ve İslam mezarlıkları küçülmüşler ve ortadan kalmışlardır. Özellikle Hristiyan mezarlarının ortadan kaldırıcılarına karşı din gayreti ile hiçbir tepki göstermemiş hatta aksine yardımcı olmuş kanaatindeyim.