HASTA TOPLUMLAR

Hasta toplumlar adlı kitabında Edgerton özetle şu görüşü savunuyor:

“Eski kültürlerde birtakım sağlıksız öğeler vardı. Bunların bir kısmı varlığını halen sürdürmektedir.

Örneğin kölelik sistemi, insan kurban etme, işkence, kadına şiddet, kadın cinayetleri, tecavüzcüler, kan davaları, intiharlar, sokak çeteleri, uyuşturucu kullanımı, dünden bugüne toplumlardaki sağlıksız belirtilerdir.” der.

Üstün Dökmen ise, bu kitabın dışına çıkarak, toplumları hasta eden, birtakım düşünce kalıpları üzerinde durur. Ülkemizin kültüründe toplumsal hastalıkları davet eden, bazılarımızın “Atasözü” bazılarımızın “ Veciz Sözler” dediğimiz, söz dizelerinden bahseder ve örnekler verir. İşte bunlardan bazıları:

“Sen çalışma, bırak paran çalışsın.”

“iş olacağına varır.”

İnsanları kaderciliğe iten, duyarsızlığa, öğrenilmiş çaresizliğe iten bir söz.

“Üzümünü ye bağını sorma.” Apaçık bir ahlaksızlık teklifi. Bu cümle hırsızlığı, yolsuzluğu kurcalamayın anlamı taşıyor.

“Ne istersen ol da, istersen soğan başı ol.” Geleneksel kültürümüzde imece anlayışımıza ters bir cümle.

“ Kol kırılır yen içinde kalır.”

Kısacası nasıl kötülük olursa olsun, çevreye rezil olmayalım veya bana dokunmayan yılan bin yaşasın düşüncesi ile kişide sessiz kalma mantığıdır.

Sonuç olarak yukarıdaki benzer düşüncelerin toplumlarda ahlaki çöküşe yer ettiğini savunan Prof. Dr. Üstün Dökmen, daha ileri giderek, yukarıda aktardığım sözlere karşı şöyle diyor:

“…Yukarıdaki benzer düşüncelerin toplumlardaki ahlaki çöküşe yol açacağını, toplumu hasta edeceğini, hatta bir gün yok edebileceğini söyleyebiliriz.”

Esen Kalın.