EFRUZLAR VE VİCDANİLER

            Haldun Taner’in “VİCDANİ” si dürüst, namuslu bir adamdır, “EFRUZ” ise üç kâğıtçının biri…

            İkisi de işe girmek için aynı işe başvururlar…

            Patronun karşısına önce “VİCDANİ” çıkar:

-          Kumarım, işretimi sefahatim yoktur. Pazarları bile çalışırım. Hiç değilse evdeki muslukları, masaları, saatleri tamir ederim. İlan buyurduğunuzda sekreterliğe layık mıyım bilmiyorum. Daha ehli bir kimse varsa, onun ekmeğini almak asla aklımdan geçmez. Ama beni almak inayet ve teveccühü gösterecek olursanız o zaman can siperane çalışırım. Allah’a şükür kanaatkâr bir insanım. Bir lokma, bir hırka, ne verseniz kabulüm. Politikadan nefret ederim. Gözlerimi kaparım, vazifemi yaparım.

Patron Vicdani’yi beğenir, tam dişine göredir. 350 lira aylıkla dosya memuru olarak

işe alır.

            Arkadan “EFRUZ” girer, kendisinden emindir, hemen lafa başlar:

            -Adım Efruz, babamın adı Firuz, anamınki Efsayiş. İçki içerim, kumarı severim. Üzerinize afiyet kadınlara da çok düşkünümdür. İçki insanın ayağını yerden keser, frenleri gevşetir. Kumar insanı paraya cimrice bağlanmaktan kurtarır. Kadın da malum u aliniz, hayatın tuzu, biberi, salçasıdır. İnsana yaşadığını fark ettirir. Masrafım çok olduğu için maaşım dolgunca olmalı. Vermezseniz çalarım. Göz açtırmazsanız kaçarım. İnsan ne verirse onu alır. Değil mi efendim? Şimdi senelik hasılat ı safiyeniz ne kadar? Onu tespit edelim. Ben girdikten sonra yüzde on iki de prim isterim. Gerektiğinde itten it, gerektiğinde kuzu gibi yumuşak olurum.

            Patron Efruz’dan çok hoşlanır, tam aradığı adamdır. Bonservis soracak olur. Efruz cebinden bir anahtar çıkarır garsoniyenin anahtarıdır, birkaç tane de kız arkadaşlarının mayolu fotoğrafları…

            Patron Efruz’u özel kalem müdürü yapar…

            Vicdani’ye 350 lira, Efruz’a 1800 lira…

            ***

            Konu Haldun Taner’in, “Gözlerimi kaparım, vazifemi yaparım!” oyununun içerisinde geçer.

            Niye böyle bir konuyu köşemize taşıdık? Bildiğiniz gibi Efruzlar ve Vicdaniler ülkemizin insan manzaralarıdır. Sakın “yok artık” demeyin. İster siyasi arenaya bakın, ister iş hayatına bakın, hep Efruzların kazandığını, Vicdaniler’in ise arada sırada kendilerinin de kazandıklarını zannetmelerini görürüz.

            Bakın Neyzen Tevfik yıllar önce şöyle demiş:

            “Asrın yeni bir umdesi var, hak kapanındır

             Söz haykıranın, mantık ise şarlatanındır

             Geçmez ele bir paye, kavuk sallayamayınca

             Liyakat görmezi pezevenk, puşt olanındır.  

            Var mı Neyzen Tevfik’e itirazı olan?