Nişanlanma Nedir? (2)

Nişanlılığın Sona Erme Halleri Nelerdir?

Geçerli mevcut bir nişanlılığın sona ermesi şu şekillerde olabilir:

Evlenme, tarafların anlaşması (bu durumda taraflar maddi manevi tazminat isteyemezlerse de hediyelerin iadesini isteyebilirler),

Bozucu şartın gerçekleşmesi, evlenmenin imkansızlaşması (özellikle ölüm, gaiplik, nişanlılardan birinin cinsiyet değiştirmesi hallerinde)

Kesin bir evlenme engellinin meydana gelmesi (nişanlılardan birinin iyileşmeyecek şekilde akıl hastası olması),

Nişanı bozma yani bir taraflı olarak sona erdirme -nişanlanmadan dönme.

Nişan bozma kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olduğundan sınırlı ehliyetsizler, nişanlılığı yasal temsilcilerinin rızası olmadan bozabilirler ve bu yüzden yasal temsilcinin nişanı bozma yetkisi de yoktur.

Nişanı bozma 2 şekilde olur haklı sebeple nişanı bozma haklı bir sebep olmadan nişanı bozma. Haklı sebep olmaksızın nişanı bozan taraf tazminatla yükümlü olur.

Nişanı bozmaya haklı sebep olarak; taraflardan birinin ekonomik durumunun iyice sarsılması, örneğin iflas etmesi, ilişkilerinde yeni bir durumun ortaya çıkması, nişanlının bir karakter özelliğini ya da nişanlanmadan önceye ilişkin hoş olmayan özel hayatını öğrenme, şiddetli hayat felsefesi-inanç ayrılığı, diğer nişanlının devamlı ve ağır bir hastalığa yakalanması, nişanlının sık sık sarhoş olması, uygun bir süre içinde geçerli bir sebep olmadan evlenmemesi, ailesinin ahlaken düşük olması, evliliğin mutlulukla sonuçlanmayacağına ilişkin haklı inanç, karşı tarafın aşırı tecrübesizliği gibi sebepler sayılabilir.

Fakat nişanlısının nişanlanma öncesindeki özel hayatını bile bile nişanlanan kimse bu durumu ileri sürüp nişanı bozarsa haklı bir sebebe dayanmış sayılmaz.

Nişanın Sona Ermesinin Sonuçları Nelerdir?

Nişanlılık ölüm ya da gaiplikle sona ermişse hediyelerin geri verilmesi ve diğer nişanlının serbest kalması haricinde herhangi bir sonuç doğmaz.

Nişanın sona ermesinin sonuçları genel olarak maddi tazminat, manevi tazminat ve hediyelerin geri verilmesi şeklinde 3 genel başlık altında toplanabilir. Nişanlılığın evlilikle sona ermesi haricindeki sona erme hallerinin hepsinde hediyelerin geri verilmesi gerekir.

Nişanlılığın Sona Ermesi Hallerinde Maddi Tazminat Şartları Nelerdir?

Maddi tazminat talebi nişanı haksız yere bozan ya da kusuru ile nişanın bozulmasına yol açan taraftan talep edilir.

Tazminat isteme hakkı olan taraf nişan için yapılan masrafları nişanlık yüzünden uğradığı zararları yani evliliğin yapılacağına güvenerek uğradığı zararların tazminini isteyebilir.

Kanun 3. kişilere de tazminat isteme imkanı tanımıştır. Ana, baba ya da onlar gibi hareket edenler dürüstlük kuralına uygun olarak yaptıkları nişan masraflarını ve evlilik yapılacağı kanaatiyle yaptıkları masrafları isteyebilirler.

Nişanlılığın Sona Ermesi Hallerinde Manevi Tazminat Şartları Nelerdir?

Aşağıda sayılan durumlarda manevi tazminat istenebilir:

Nişanlılık bozma ile sona erdirilmiş olmalıdır,

Tazminat isteyen nişanlının kişilik haklı bir zarara uğramış olmalıdır,

Davalının kusurlu olması gerekmektedir. Yani manevi tazminat isteğinde bulunan nişanlı ya kusursuz olacak ya da diğer nişanlının kusurundan daha az kusurlu olacaktır.

Manevi tazminat istemi için sınırlı ehliyetsiz olan nişanlı davayı açmak için yasal temsilciden izin alması gerekmez.

Manevi tazminat talebini ileri sürmüş olan nişanlı sonradan ölmüşse manevi tazminat istemi mirasçılara geçer.

Nişanlılığın Sona Ermesi Hallerinde Hediyelerin Geri Verilmesi Nedir?

Türk Medeni Kanunu madde 122’ye göre “Nişanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir. Hediye aynen veya mislen geri verilemiyorsa, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır.”

Hediyelerin geri verilmesi şu şartlara tabidir:

Hediye nişanlılık dolayısıyla verilmiş olmalıdır,

Geri istenecek hediyenin alışılmışın dışında olması gerekir,

Nişanlılık evlenme dışında bir sebeple sona ermiş olmalıdır.

Geri vermeyi isteme hakkına nişanlılar ana ve babaları ya da ana baba gibi hareket eden kimseler sahiptirler.

Hediyelerin geri verilmesi kusurlu olma şartına bağlanmadığından kusurlu olan nişanlı da verdiği hediyeleri geri isteyebilir.

Nişanlılığın Sona Ermesinden Doğan Taleplerin Zamanaşımı Nedir?

Türk Medeni Kanunu’nun 123. maddesine göre; “Nişanlılığın sona ermesinden doğan dava hakları, sona ermenin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.”

Merak ettiklerinizi av.nazlicakir@gmail.com adresine mail atarak sorabilirsiniz. İyi günler dilerim.