YAKIN TARİHİMİZDE ROL OYNAMIŞ İZLER BIRAKMIŞ ÜNLÜ ASKERİ VE SİVİL GEMİLERİMİZ

Bu dönemde Barbaros komutasında bir Osmanlı donanması aldığı emirle Fransızlara yardım için Fransa kıyılarına gidecek hatta Nis kalesini ele geçirecek, Fransızlara teslim edecektir. Fransızlarla olan yardımlaşma sırasında Osmanlı donanması kışı da bu kıyılarda geçireceğinden Tulon Limanına girecek Fransızlar bu bölgeyi yönetme hakkını donanma burada olduğu sürece Osmanlılara devretmek mecburiyetinde kalacaklardır.

Yine aynı dönemde Turgut Reis bugünkü Libya topraklarını Osmanlıya katacak. Kazanılan Vadiüsseyl Deniz Zaferiyle Fas Osmanlı himayesine girecektir. Girişilen Malta Kuşatması sırasında Turgut Reisin şahadeti ve ondan önce gerçekleşen Barbaros’un vefatı  Türk denizciliğini inkitaya uğratacak ne yazık ki bu dönemde Kanuni döneminde deniz kuvvetlerinin başına yani donanmanın başına Sokullu Mehmet Paşa gibi kara kökenli askerlerinde getirildiği görülmeye başlanacaktır. İşte bu durum Osmanlı denizciliğinin geriye gitmeye başlamasının işareti kabul edilebilecek bir durumdur.

Nitekim daha sonraki dönemde donanma komutanı olarak Müezzinzade Hüseyin Paşanın komutasında olan Osmanlı donanmasının Avrupa donanması ile giriştiği İnebahti zaferinde savaşın kaybedilmesiyle pek çok gemimiz ve denizcimiz imha olacak bu da Osmanlı denizciliğini gerilemesinin ana sebeplerinden birisini oluşturacaktır.

Hatta bu yenilgi nedeniyle artık Akdeniz hâkimiyeti bir daha geri dönmemek üzere elimizden çıkacaktır. Sokullu Mehmet Paşa yeni bir donanma hazırlayıp İnebahtı’dan kendi gemilerini kurtaran bu nedenle Uluç Ali Paşa adını taşırken ismini Kılıç Aliye çevirip atadığı yeni Kaptanıderya komutasında Akdeniz’e çıkarsa da Osmanlı donanması ve denizciliği bir daha eski ve şanlı dönemine dönemeyecektir.

Gerçi Kıbrıs fethedilecek Girit alınacaktır ama artık Osmanlı donanması eski gücüyle değil Türk askeri denizciliği de eski seviyesinde değildir.     Bundan sonraki dönemlerde artık deniz üstünlüğü Avrupalılara geçmiştir.

Hele daha sonraki dönemlerde Osmanlının coğrafi keşifler reform ve Rönesans hareketleriyle gelişen Avrupa deniz kuvvetlerinin yanında daha ilkel konuma düşmesi nedeniyle artık hiçbir zaman eski şanlı günlerini göremeyecek, yaşayamayacaktır.

Osmanlı donanması büyüklüğünü korusa da Avrupa’nın donanmalarının teknik üstünlüğü onu bir oranda Marmara’ya haps edecek hele Çeşme baskınında Osmanlı donamamasının ve Mısır donanmasının yakılmasından sonra Osmanlı donanması daha da üstünlüğünü kaybedecektir.

Bir ara Girit harpleri sırasında Osmanlı donanması Marmara’dan dışarı çıkamayacak hale düşecektir. Osmanlı deniz gücünün ve donanmasının bu düştüğü gerilemeden kurtarılması için Sultan Abdülaziz zamanında yenileşmeye tabi tutulduğunu görmekteyiz.Alınan yeni buharlı gemilerle yahut eldeki gemilerin modernize edilmesiyle yine dünyanın 3. Derece donanması durumuna getirilen Osmanlı donanmasının Abdülaziz’in tahttan indirilmesinden sonra Abdülhamit tarafından Haliç’e demirlettirilip ,çürümeye terk edilmesi bu gücünde ortadan kalkması yolunda tahribe uğramasını  da getirdiğini görmekteyiz.

Nitekim patlayan balkan savaşında ve Birinci Dünya harbi sırasında bu eksiklik ve donanmamızın yetersizliği açıkça görülecektir. Bu nedenle Abdülaziz sonrası dönemde artık tüm anlamıyla Osmanlı deniz Kuvvetlerinin başarılarından Osmanlı donanmasının başarılarından değil bu gücü oluşturan bu donanmayı oluşturan gemilerin tek tek başarılarından söz etmek imkânı söz konusu olabilecektir.

Bu nedenledir ki Türk denizciliğinin ortaya çıkısından Abdülaziz dönemine gelene kadar Osmanlı donanmasını oluşturan yahut Osmanlı devletine ait bulunan gemilerin ismi hiç önemli olmamıştır. Devamı yarın…