Türk Kökenli Etnik Guruplardan Pomaklar

Bu dönemde Hristiyan olan Pomakların Osmanlı hakimiyetinden daha iyi faydalanmak amacıyla Osmanlının Hristiyan tebaaya koyduğu vergilerden kurtulmak İslam tebaaya yaptığı desteklerden faydalanmak amacıyla geniş miktarda artarak peyderpey İslamiyet’e geçmişlerdir. Zaten Pomak tabirininse İslam döneminde bu kitleye kullanılan bir tabir olduğu düşüncesini taşımaktayız. Yalnız Pomak tabirini adını taşıyan kitleye mensup kesimlerin farklı dilleri kullanması kökenleri konusunda farklı düşünceler yaratmaktadır. Bazı görüşlere göre Ortodoks Hristiyan olan Bulgar kökenli kitlelerden İslam olanlar olduğu gibi aynı sahada Bogomil mezhebine mensup kitlelerden Müslüman olanlar da söz konusu olmuştur. Ortodoks Hristiyanlardan İslam olanlara Bulgar kökenli olmaları hesabıyla Bulgamak tabirinden kaynaklanan Pomak adı verilmiş bir kitle ortaya çıktığı gibi Bogomil mezhebinden İslamlara geçmiş kitlelere de Bolmak kökünden kaynaklanarak Pomak denilen yeni bir İslam grubu ortaya çıkmıştır.

Daha sonra Pomak tabiri kullanılarak her iki kesimin ortak adı haline gelmiş ve bugünkü gerek balkanlarda gerek ülkemizde yaşayan İslam Pomak kitleleri oluşmuştur. Şunu bir kez daha vurgulamak isterim ki Bulgar kökeninden de Else, Makedonya ve batı Trakya sahasındaki Bosna sahasındaki Peçenek, Kuman hatta Oğur Türklerinden de gelse bu sahada Hristiyanlaşıp sonra İslamlaşan kitlelerin kalıntıları olan Pomaklar bence Türk’türler. Zaten Yugoslavya sahasında balkanlarda bugün dahi Hristiyan zulmüne Titodan sonraki Yugoslavya’nın ilk çarpışmalarında Sırpların başını çektiği Hristiyan katliamlarının ve zulümlerinin hedefi olması Pomakların İslamlığı kadar Türk olmasından da kaynaklanan bir durum olduğu ortadadır. Osmanlının son döneminde Osmanlı Balkanları terk ederken pek çok Pomak kitlesi de Osmanlı tebaası olan Anadolu’dan Balkanlara göç ettirilmiş oralara muhacir olarak yerleştirilmiş vatandaşlar gibi Osmanlının elinde kalan topraklara göç etmişlerdir.

 Osmanlı devleti ve Osmanlı hanedanıyla kaderlerini bağlı hisseden sonradan İslam olmanın yarattığı bağlanma isteği nedeniyle harita olarak tanınan Osmanlı padişahına ve hanedanına bağlılık hisseden Pomakların bir kısmı kurtuluş harbi başlarında İstanbul hükümetine bağlı kalmaya bu yüzden Kuvayı Milliye ile çarpışmaya giriştiklerini görmekteyiz. Onların bu saf temiz duygularından yaralanan Anzavur Ahmet gibi Kuvayı inzibatiye yöneticileri gibi bazı kişiler Kurtuluş Harbi başlarındaki isyanlarda onlardan istifade etmişlerdir. Nitekim Anzavur isyanı sırasındaki Anzavur harekatında bir kısım Kafkasyalılar gibi onlarında bu olaylara iştirak edip Edremit Kaymakamı Hamdi Beyin katliamında ve pek çok Kuvayı Milliyecinin şehit edilmesinde Pomaklara mensup bazı şarirlerinde tarih sahnesinde görüldüğünü söyleyebiliriz düşüncesindeyim. Şüphesiz Kuvayı Milliyeye karşı olmayı isyanlara ve katliamlara katılmayı bütün Kafkasyalılara ve Pomaklara topyekûn yükleyemeyiz.

Bu tür davranış sahipleri bu kitlelere mensup olsalar bile ana kitleye oranla bir elin parmakları kadar azdır. Şunu vurgulamak isterim ki Pomaklarda köken olarak geldikleri Türkler gibi cesur ve savaşçı kişilerdir. Nitekim Bosna savaşlarında, Kosova savaşlarında, Makedonya olaylarında Sırplara Karadağlılara onlarla hareket eden Hristiyan canilere karşı direnip savaşan Bosna’nın Kosova’nın Makedonya’nın devlet olarak bugünkü Avrupa sahnesinde yer almalarını kurulmalarının temel harçlarının en önemlilerinden biri olan kitle Pomaklardır. Yurt içinde de ülkemizin bekasının temel dayanaklarından birisi tüm Türk halkı gibi Türk milletinin bir alt kültür gurubu olmuş Pomakların olması şüphesizdir.