Türk Kökenli Etnik Guruplardan Pomaklar

Dardan Krallığı'nın askeri gücünü gösteren yukarıdaki rakamlar, abartılı görünse de tüm savaş faaliyetleriyle, Dardania'da devlet örgütlenmesinin var olduğunun bir kanıtıdır. Dardania Krallığı'nın, siyasi-askeri kurum olarak kendine özgü, eski (antik) üretim biçimi vardı. Dardania'da ekonomik hayat, birinci olarak tarımın gelişmesine bağlıydı. Dardania'nın ovalaları bütün tarım dalları için verimli ve uygundu. Tarım, ekonominin en önemli dalı olduğundan, köylü nüfusunun Dardan'larda hakim olmasını ve halkın köylülük karakterinin korunmasını sağlamıştır. Dardan'larda, M.Ö. III. yüzyılda ekonomik-sosyal gelişimi ve toprak mülkiyet biçimlerini tanımak için değerli bir kaynak, Agatharkid'in değerli verileridir. Onun "Evropaikon" adlı eserinde, "Dardan'ların o kadar köleleri var ki, bazılarında bin kişi vardı....diğerinin ise daha çok kölesi vardı. Bunların (kölelerin) her biri barış zamanında toprağı işler, savaş zamanında ise orduya katılırlardı. Liderleri ise sahipleriydi". Genel anlam olarak Dulloi = köle olarak kabul edersek, bunun anlamı bağımli köylü halkı demektir ve bununla Dardan'larda büyük topraklara sahip zengin bir sınıfın, aynı zamanda, Dardan yönetici sınıfına karşı görevleri olan ve malına el konulmuş halktan oluşan sınıfın varlığı ispatlanmaktadır. Dardan soylu sınıfı, sadece Agatharkid'in bahsettiği "köleleri" değil, fakat, savaş esirlerini de sömürüyordu. Dardan ordusunun M.Ö. 216 yılındaki savaşta, Makedonya'dan 20 bin savaş esirini yanında götürmesinin nedeni bu olmalıydı. Fakat, Dardan Krallığı'nda toprak mülkiyet biçimi sadece bu şekilde değildi. Dardan'larda, serbest esnaf sınıfıyla birlikte, ülkenin ekonomik

Hayatında önemli bir rol oynayan, güçlü serbest köylü sınıfı da vardı. Roma işgali sırasında da, köleliğin ekonomik-sosyal sistem olarak oldukça geliştiği dönemde, serbest köylüler, Dardania bölgesinde büyük bir güç olarak kaldılar. Dardan'larda ekonomik hayatının önemli bir dalı da, metallerin çıkarıldığı ve işlendiği madencilikti. Direkt olarak yeterli bilgilerin eksikliğinden, Roma işgali döneminde metal kaynaklarının büyük oranlarda sömürüldüğünü, Dardan madencilerinin ve metal işleyicilerinin deneyimlerini göz önüne alabiliriz. M.Ö. IV. yüzyılın ortalarına doğru, sağlamlaştırılan gradina tipindeki evlerin yerini şehirler aldı. Şehirler madenlerin yanında, düz arazilerde ve ticaretin olduğu geçiş yollarında kuruldu. M.Ö. V. yüzyıl sıralarında kurulan Damastion şehri gümüş madenlerinin yanında kurulan ilk şehirlerden biridir. Eski çağ (antik) yazarlarından eksik alınan bilgilere göre; bu şehirler polis, urbs, oppidum olarak adlandırılıyorlardı. Straboni bu şekilde, Scupi, Naisi, roma öncesi Ulpiana, Novoberd v.b .şehirlerinden bahsetmektedir. Pelagonia'nın kuzeyindeki Sitnia şehrinin önemli bir merkez olarak anılmaktadır. M.Ö. II. yüzyılın yazarlarından Ptolemeu, Dardanya'nın dört eski ve önemli şehrinden söz etmektedir, bunlar: Naissos, Arribantion, Ulpianon ve Scupi şehirleridir. Arkeolojik veri kaynaklarına dayanılarak, m.ö. III-II. Yüz yılarında bu yerleşim yerlerinin şehir görüntüsünü almaya başladıkları düşünülebilir. Birkaç yerleşim yerinde bulunan iş aletleri, süs eşyaları, seramik ürünlerinin yerli imalat olması, bu yerlerin esnaf merkezlerine dönüştüğünü ispatlamaktadır. Makedon parası, Damastion'nun ve Dürrah ve Apoloniv.b. ‘ şehirlerin paraları ve ithal edilen değişik şeyler, mal-para mübadelesinin ve aynı zamanda, Adriatik ve Ege Denizi'ne kadar ulaşan, geniş bir ticaret faaliyetinin göstergesi olarak alınabilir.

Bu bilgilerden sonra Pomaklar hakkında vereceğimiz bilgilere şunları da ekleyebiliriz; Osmanlı devletinin kuruluş döneminde hatta beylik döneminde Balkanlara sıçrayan Osmanlı fetihleri sebebiyle Pomakların o devirde yaşadığı sahalar olan batı Trakya, Makedonya, Boşnak sahalarına yerleşen Osmanlı devleti buraları egemenliği altına aldığında bu sahalarda yaşayan Pomaklarda Osmanlı hakimiyetiyle tanışmış Osmanlı imparatorluğuna dahil olmuşlardır. Devamı yarın…