TRABZON HAVALİSİNDE YAŞAYANLAR ÖZ VE ÖZ TÜRKTÜR - 3

c.4 Cemezüeievvel 1192 hicri ve 2 HAZİRAN 1778 miladi de yazılan bir fermanda "Süleyman ağa soucak taraflarına giderek çerkezlerle ve tatar hanlarıyla ve hatta ağnat kazaklarıyla görüşerek bunların saltanat makamına ve hükümet merkezine olan bağlarının ziyadeleşmesine yardın) eylemiş ve kendi adamlarından Hüseyin ağayı (kardeşi olması muhtemel) Hacı Yusuf ağa terfik ederek (yanma vererek) İstanbul'a göndermiş ve soucak (Sohumun üst tarafında, şimdiki nevsosiski) ve civarının ve Çerkez ve tatar sultanları ve Ağnat kazakları hakkında dikkate şayan kıymetli ve esaslı malumat vermiş ve ifadelerini teyit içinde bunları vesikalarla tesbit eylemiştir. Bunun gönderdiği kıymetli malumat ve dilekleri üzerine bu civardaki kafalar tamir edilmiş ve muhafız askerler ziyadeleştirilmiştir Her yazdığı maddenin Hükümetçe nazarı itibare alınmasına bakılırsa Süleyman ağanın Sadrazam (Başbakan-Padişah vekili) ve padişah yanında sözü geçer ve fevkalade İtimada layık bir adam olduğu anlaşılıyor. (vs.Bş.Aş.M.C.tas.ask. Ds.No45644 sa.21)

d.18 Zilkaide 1193 Hic. 1779 mil. tarihli bir hükümde Görele Voyvadası Süleyman ağa ile Serdar Haşan ve arkadaşları firari Cli (Samsonlu) Ali paşanın avenesi ve keremdideleri (cömertliğini görmüşler) olduğundan, bunların af olunmamaları ve af edildikleri takdirde Trabzon valisinin nüfuz ve itibarları kalmayacağından bunların hakkında verilen idam emrinin infazını Gümüşhane emini ve Trabzon Mütesellimi Hafız Seyit Mehmet Ağa padişahtan rica eylemiş ve bunun üzerine tekiden bir hüküm gönderilmiştir. (Bş.Aş.M.C.tas Zahtiye Dos: no 610 Sa.28) denmekte ise de aşağıda g fıkrasında açıklanacağı gibi bunun bir tezvir (Müzevirlik) den ibaret olduğu anlaşılmaktadır.

e.1194 Safer sonları Hic.28 Şubat 1780 mil tarihli bir vesikada Soucak kalesi muhafızlığına Ayal Gazi bey tayin edilmiş ise de. orada bina emini olarak bulunan silahşor Süleyman ağanın da bu husustaki kudret ve liyakatindan bu kalenin etraf ve havalisinin muhafazası için ilavet memuriyet olarak muhafaza hizmetine tayin edilmiş ve kendisine Trabzon cizyesinden (vergi) 5000 kuruş havale edilmiş, gece ve gündüz uyanık, her tarafı gözleyerek ve haber alarak muhafaza etmesi ve Ayat Gazi beyle iyi geçinmesi bildirilmiştir. Vs. Bş. Aş. M. C.tas. as. Dos.26399 sa. 29)

f.29 safer 1194 Hic. ve 5 Mart 1780 Mil. Tarihli bir fermanda "Hassa silahşörlerinden ve kapıcı başı payesiyle Soucak kalesi Bina emini ve muhafazasına memur Süleyman ağa tarafından kalenin tamiri için evvelce kendisine gönderilen paradan başka bu kerede ”Trabzon cizyesinden 25.388 buçun kuruş gönderilmesi emredilmiştir. (Vs.Baş.Aş.M.C.Ask.Ds.51883 sah. 30)

g.16 Recep 1194 hîe.17.7.1780 mil. De Süleyman ağa için Trabzon valisi Vezir Çerkez Haşan Paşa yazdığı bir mektupta Görele Voyvadası Kuguzade Süleyman ağanın akranına nisbetle edip ve derebeyleri bunun sözüne itaat eyledikten ve bunlardan terbiyeye müstehak olanları ve cezalarının tertip (yani idam) olunacakları tutmağa mukterir olduğu haldabunun aleyhine yanlış yazılan arz üzerine idamı emredilmiş ise de verilen ferman kaydının sillinmesi (yani af edilmesi) istenilmiş ve kendisinin lazım gelen işlerde kullanılması emredilmiştir Bu emre nazaran Süleyman ağa ikinci defa idamdan af olunuyor (Vs. Baş. M. C. Ks. Dahiliye Ds.6914 say. 31)

h.12 Ramazan. 1195 hic.de kapıdanı Derya Vezir Haşan Paşanın kethüdası (Kahyası) Yusuf ağa (Yusuf ağa ile vaktiyle Soucak civarını beraber dolaştıklarından hukukları ziyadedir.Sadrazama bir takrir vererek Karahisarı Şarkı Voyvadası Süleyman ağanın zaptı raptı memleketteki kudretinden ve tersaneye iktiza eden halat telini(halat için kullanılan kendir ipliği) vaktiyle tedarik ve tahsil ve irsal gönderme eylediği cihetle bunun değiştirileceğine dair endişe duyduğundan bahsetmiş “Tedbil edilmemesini rica etmiş olduğundan Padişah tarafından yazılan bir fermanda ipka edildiği kendisine bildirilmiştir (Vs. Bş. Ar. M. C. ta.dah.Ds. 10188 sa.33)

ı. 23 Ramazan 1198 hic. 12 Ağustos 1783 Soucak kalesi bina emini Süleyman ağanın işlerinde gayreti görüldüğünden ve yaptığı işlere ait keşif defteri gönderildiğinden padişah haberdar olmuş ve gönderdiği bir fermanda Soucak ve anapa da yapılacak diğer işler için Süleyman ağanın Helbağanın ziyade olmasına mütevekkıf olduğu takdir edilerek kendisine verilen 1200 akçe yevmiyede kifayet etmeyeceği tabii olduğundan bunun 2000 akçeye iblağı (Yükseltilmesi) Soucak Muhafızı Alî Paşa tarafından inha (Yazılış) olunmuş ise de ancak 300 akçe zammıyle 1500 akçeye iblağ edildiği kendisine hitaben yazılan bir fermanda bildirilmiş ve bir saat evvel bu işleri bitirmeğe şayi gayret eylemeside istenilmiştir Kamil Kepecinin eserinin 35 inci sayfasında yer alan Padişah fermanı birinci Abdülhamidin tuğrasını (mühürünü) taşıdığı işaret edilmiştir Her neden ise Arşiv tasnif numarasının yazılması unutulmuştur

i.Rebfülevvel 1200 başlarında Hic.Kanuni sani (Ocak) 1786 başlarında Süleyman paşaya hitaben yazılan bir fermanda "Sen akran ve emsalin arasında yarar ve gayretşiar (gayret sahibi) teriyei hidematı mühimme (Mühim hizmetler yapmada ) ve tesviye! mevaddı muhafaza (maddeleri hal ve fasi etme ve korumada) haltı saîrede (sair hallerde) kudret ve liyakati bedihi (belli) ve aşikar olduğundan kendisine yeniden mirmirani (paşalık) rütbesi verilerek anapa ve havalasini muhafzaya memur edilmiş ve Kastamonu ayanı ve rikabı Hümayun Kapıcı başı rütbesini haiz olan Altıkulaçzade Hüseyin maiyetine verilmiş olmakla, ilk baharda seçme ve işe yarar 200 nefer piyade askeri île Soucak’a giderek Anapa ve havalesini muhafaza etmesi ve" Soucak Muhafızı mirmirandan mustafa paşa ile ittifak ve elbirliği yaparak muhafazada kusur eylememesi kendisine bildirilmiştir. (Vs.Bş.Âr.M.C.Tas.ds. 11624 sah. 37)