TARİHTE SURİYE HAKİMİYETİ İÇİN YAPILAN SAVAŞLAR

Haçlı Seferleri’nin Sebepleri

Dinî Sebepler

Dinlerine çok sıkı bağlı olan bazı Hıristiyanlar, Kuluni Tarikatı’nın kışkırtması sonucu, kutsal sayılan yerlerin mutlaka alınması lâzım geldiğine inandılar. Tarikat mensupları, Tanrı’nın ve Hz. İsa’nın da bunu istediklerini her tarafta söylemeye başladılar. Ayrıca Hıristiyan inancına göre, Hz. İsa’nın uğruna ölen bir kimse günahlarından kurtulacağı gibi doğruca cennete gidecekti. Daha önceleri kutsal yerleri ziyaret ederek ülkelerine dönenlerin, Müslümanlar’dan devamlı şikâyetleri de Kudüs’ün Müslümanlar’dan geri alınması fikrini körüklüyordu.

Türk İlerleyişi Karşısında Bizans’ın Batı’dan Israrlı Yardım İstekleri

XI. yüzyıldan itibaren Selçuklular’ın baskısı altında kalan ve Anadolu’yu ellerinden çıkartan Bizanslılar, Türkler’in İstanbul önlerine kadar yaklaşması üzerine Papa’ya başvurarak acele yardım istediler. İstanbul’un düşmesi hâlinde Türk ilerlemesini hiçbir kuvvetin durduramayacağını ve Avrupa’nın da büyük bir tehlike ile karşı karşıya kalacağını bildirdiler.

Ekonomik Sebepler

O zamanki ticaret yolları olan ipek ve baharat yollarını ellerinde bulunduran Türk ve diğer Müslüman devletler, bu sayede çok zengin olmuşlardı. Halbuki Avrupa, yokluk içinde, köylüler aç, halk yoksul ve soyluların birçoğu işsiz durumda idi. Kendilerine gerekli olan malların bolluğunu, İslâm ülkelerinin zenginliğini, halkının refahını görüp ülkelerinde daha da abartarak anlatıyorlardı. Bunları duyan Avrupalı halk da buraları ele geçirmenin yollarını aramaya başlamıştı. Bunlara senyör ve şövalyelerin macera arzuları da eklenince, seferlerin düzenlenmesi kaçınılmaz oldu.

I., II., III., IV. Haçlı Seferleri

Haçlı seferlerinin hazırlanmasında Papa II. Urben ve Papaz Piyer Lermit başlıca rol oynadılar. Papa, 1095 yılında Fransa’nın Klermon şehrinde toplanan konsilde, senyörleri, şövalyeleri ve bütün Hıristiyanlar’ı, Müslümanlar’la savaşa çağıran etkili bir konuşma yaptı. Sefere katılacak olan herkesin, kilisenin himayesinde olacağını ve günahlarının da bağışlanacağını söyledi. Bunda sonra Piyer Lermit de üstü başı yırtık, elinde haç olduğu hâlde bütün Fransa’yı ve Avrupa’yı dolaştı. Halkı, Haçlı seferlerine katılmak için teşvik etti.

Bunun üzerine sayısı 100 bini bulan bir Haçlı ordusu toplandı. Yoksul Gotye adlı bir şövalye ile Piyer Lermit’in başkanlığında toplanan bu Haçlı ordusu, Bizanslılar’ın da yardımı ile Yalova üzerinden İznik’e geldi. Burada toplanan Haçlılar, Anadolu Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan’ın kardeşi Davud tarafından büyük bir mağlûbiyete uğratıldı. Yoksul Gotye bu savaşta öldü. Piyer Lermit ise kaçmak suretiyle canını kurtarabildi.

I. Haçlı Seferi (1096-1099)

Bundan sonra kontların, düklerin, şövalyelerin idaresinde, Alman, İngiliz, Norman ve Belçikalılar’dan meydana gelen büyük bir Haçlı ordusu, İstanbul’da toplandı. Bunlar Türkler’den aldıkları yerleri Bizanslılar’a verecek, buna karşılık Bizans’tan erzak ve mühimmat yardımı alacaklardı. 1096’da Anadolu’ya gelen Haçlı ordusu, uzun bir kuşatmadan sonra İznik’i aldı. Bundan sonra yollarına devam eden Haçlılar, Eskişehir yakınlarında I. Kılıç Arslan’ın orduları ile karşılaştılar (1097). Ancak, Haçlılar’ın çokluğu karşısında geri çekilmek zorunda kalan I. Kılıç Arslan, bundan sonra yıpratma savaşlarına başladı. Şehir ve kasabaları boşaltarak, su yollarını tahrip ettirdi. Güçlükle ilerleyen Haçlılar nihayet Toroslar’ı aşarak Antakya önlerine geldiler. Sekiz ay süren bir kuşatmadan sonra burayı da aldılar. Başlangıçta 600 bin kişiye ulaşan Haçlılar’ın kuvveti Antakya’dan Kudüs önlerine gelindiğinde 50 bin kişiye düşmüştü. Haçlılar Antakya’dan sonra Kudüs’ü de ele geçirdiler. Şehri yağmalayan Haçlılar, bu arada Müslüman ve Museviler’den 70 bin kişi öldürdüler (1099).

Haçlılar Kudüs’te bir Lâtin Krallığı, Urfa ve Antakya gibi şehirlerde de birer dükalık ve kontluk kurdular.