Tarih Boyunca Yemen Bölgesi Ve Türk Irkıyla Münasebetleri

Buradaki Zeydiler de aynı Irak, Anadolu ve İran sahasındaki Suriye sahasındaki Hz. Ali taraftarı diğer Şii’ler gibi Sünni İslam halifelerini İslam devleti başkanı olarak kabul etmemişlerdir.

Onun için kendilerinin başına kendi hilafet yöneticisi olmak üzere imam denilen yöneticiler seçmişlerdir. Selçuklu devletinin yerini alan Eyyubiler döneminde Yemen, Eyyubilere bağlanmışsa da Eyyubiler Sunni halifeyi İslam dini başkanı kabul ettiğinden Yemen halkıyla uyumlu olamamışlar ve Eyyubi devletinin parçalanmasıyla ortaya çıkan parçalarından biri olan Yemen Eyyubileri bu devletin en çabuk yıkılan parçalarından biri olmuştur.

Eyyubilerden sonra Osmanlılara kadar bazen hakimiyetlerini yitirseler de Zeydiler ve Zeydi imamlar Yemen’e hakim olup hüküm sürmüşlerdir. 1576 yılında Osmanlı hâkimiyetine giren Yemen sık sık İsyanlarla Osmanlı yönetimine sorunlar çıkarsa da Osmanlı idaresinde kalmıştır. Ancak 1849’da bir ara İngilizlerin etkisine giren Yemen imamları daha sonra tekrar Osmanlı itaatine alınmışlardır. Ne var ki Osmanlı devletiyle Osmanlı hilafetinin Sünni mezhebinin hamisi durumunda olması nedeniyle Şii kesimin başlarından biri olan Yemen imamları hiçbir zaman uyuşamamışlardır.

Nitekim Trablusgarp harbi öncesinde çıkan Yemen isyanı da İmam Yahya’nın isyanını bastırmak için Trablusgarp’taki Osmanlı tümenlerinin Yemen’e gönderilmesi Trablusgarp’ın İtalyan işgaline düşmesini kolaylaştıracak bir etken olarak karşımıza çıktığını görmekteyiz. 1. Dünya Savaşı içerisinde de Osmanlı askerinin büyük kırıma uğradığı yerlerden biri olan Yemen’de Yemen haklının Osmanlı idaresinin hatalı davranışları nedeniyle İngilizlere yardımcı olduğundan söz edilebilecek durumlar sergilediğini söylemek mümkündür.

Buna rağmen Osmanlı’ya kızgınlığına rağmen Yemen bölgesi halkı Osmanlı topraklarında bağlantısı kopan Yemen bölgesindeki Türk askerine, Türk memurlarına kabaca Türk halkına kucak açmış onları bağrında barındırmayı sürdürmüştür. Açlıktan ve İngilizlerle savaşan askerlerimizin yaşadığı zorluklardan söz eden türküler bugün halk folklorumuz yansımış “Ora Yemen’dir, gülü çemendir. Giden gelmiyor acep nedendir?” yahut “Burası Muştur. Yolu yokuştur, Havası hoştur. Giden gelmiyor acep ne iştir?” şeklindeki güftelerden oluşan halk türküsü ile Türk halkı Yemen ile olan bağlılığını hala terennüm ettirmeyi sürdürmektedir.

Cumhuriyeti devlet olduğunda bazı anlatımlara bakılırsa Yemen imamı Yemen’i Türkiye Cumhuriyetine bağlamayı istemiş ve bunun için Mustafa Kemal’le iletişime geçmiştir. Bu durum söz konusu ise buda şunu gösterir ki Yemen halkı ilk çağlardan gelen Türk kökeniyle 1.Dünya harbi sonrasında bağımsızlığını kabul ettiren ve varlığını tescil ettiren Türkiye daha sonraki özellikle Osmanlı dönemindeki Türk haklıyla beraber yaşamının etkileriyle kendini Türlükten uzak kabul etmemektedir.

Bu halkın karşı olduğu tek şey Şii olan kitlenin Sünni kitlenin tahakkümünde yönetilmesine mecbur bırakılmasıdır. Tarih boyunca bu hayatı yapanlar ki Osmanlı da bu hatayı yapanların başındadır. Yemen’deki Zeydi kitleden tepki görmüşler. Onların İsyan ve mücadeleleriyle boğuşmak zorunda kalmışlardır. Laik Türkiye Cumhuriyeti ortaya çıktığında onların Türkiye ile birleşmesinden söz eden rivayetlerde bu fikrimizin doğruluğunun delili olarak değerlendirilebilecek durumlardır. Bugün Yemen’de Osmanlı döneminin son zamanının kalıntısı olan Türklerin nesilleri yaşamlarını sürdürmekte büyük çoğunluğu Türkçe kelimeler kullanarak yaşamlarını devam ettirmekte, Türk isimlerini taşımakta yolunda bilgiler mevcuttur.

Ama bugünde Mekke bölgesine hakim İslami yönetimler geçmişteki Emevilerin mirasçısı olma özelliğini korumakta bu nedenle Irak’taki Şii’lere, İran’daki Şii’lere, Suriye’deki Şii’lere en nihayetteki Yemen’deki Şii’lere karşı cephe almayı sürdürmektedirler. Hatta bugünkü Sünni İslami yönetimler geçmişteki murisleri gibi bu Şii sahalardaki halkları kendileri için Hristiyan ve Yahudilerden bile tehlikeli görmeyi sürdürmekte önceki murisleri gibi bu kitleleri ezmeyi yok etmeyi kendilerine birinci görev saymaktadırlar diye düşünmekteyim. Devamı yarın…