Osmanlı Devletinin Hükümet Başkanları Hakkında Bilgiler Ve Özgeçmişler

Venedikli soylu Nicolò Michiel yazdığı raporunda (relazione) Rüstem Paşa'nın sahip olduğu gücü tarif ederken ona 1. Vezir olan Rüstem Paşa o kadar güçlü ki ona gerçekten de ikinci Sultan Süleyman denilebilir diyor. Venediklilerin Rüstem Paşa hakkında üzerinde durdukları en önemli konu elbette Rüstem Paşa'nın sahip olduğu herkesin gözünü kamaştıran serveti oluyor. Yaptırdığı hanlar hamamlar, bini geçen köle sayısı ve bütün bunların üstesinden gelen becerikli hali paşanın Venediklilerin Senato'ya sundukları önemli bilgiler arasında yer alıyor.
İbrahim Paşa'nın ölümüyle ilgili Rüstem Paşa'ya ibret olan ayrıntı:
Sultan Süleyman'ın çocukluk arkadaşı ve en yakın dostu olan, ancak bizzat Sultan Süleyman tarafından verilen emirle boğdurularak öldürülen Pargalı İbrahim Paşa o kadar kuvvetlidir ki sağır ve dilsiz cellâtların gücü kolay kolay yetmez paşanın canını almaya. Cellâtlar pargalının boğazına geçirdikleri yağlı ilmiği iyice sıkmak zorunda kalırlar ve bu nedenle ip paşanın boğazını keser. Pargalının boğazından akan kan, bulunduğu odanın duvarına sıçrar ve o kan lekesi ibret olsun diye bizzat Sultan Süleyman tarafından verilen emirle duvarda bırakılır. Sultan Süleyman, Pargalı İbrahim'den sonra Osmanlı Devleti'nin vezir-i azamı olan her yeni paşaya o duvardaki kan izini gösterir ve ona göre adımlarına dikkat etmeleri gerektiğini bildirir. İbrahim Paşa'nın ölümüyle bir devir son bulur ve Sultan Süleyman'ın ondan sonraki hiçbir paşası onun sahip olduğu hakları elde edemez.
İbrahim Paşa'nın bütün mesafesizliğine rağmen Rüstem Paşa, her zaman belirli bir mesafede durur Sultan Süleyman'a karşı. Sultan Süleyman da damadına karşı bu mesafeyi korumak taraftarıdır. Rüstem Paşa'yı kızı Mihrimah Sultan'la nişanladığında Mihrimah Sultan'ın nişanlılık sürecinde Rüstem Paşa'yı harem kısmında görmesine müsaade etmeyerek de mesafeli tavrını net bir şekilde ortaya koyar. Rüstem Paşa buna karşın Sultan Süleyman'ın biricik eşi Hürrem Sultan'ın sağ kolu olur. Kızı Mihrimah Sultan'la evlenir ve eşini hep el üstünde tutar. Rüstem Paşa'nın bu evlilikten Ayşe adını verdiği bir kızı olur. Paşa hayatı boyunca da eşinin ve kızı Ayşe Sultan'ın üzerine titrer.

Rüstem Paşa'nın kıskançlığı:
Rüstem Paşa biricik eşi Mihrimah Sultan hastalanınca çareyi eve doktor çağırmakta bulur. Ancak bulunan doktor esir bir İspanyol'dur. Doktor erkek olduğu için Mihrimah Sultan muayene öncesi tamamen kara çarşaf giyer ve iyice örtünür. Hanım sultanın nabzını kontrol etmek isteyen doktor, sultanın elini tutmak isteyince Rüstem Paşa buna şiddetle karşı çıkar. Fakat İspanyol doktor muayenenin bu şekilde yapılmasının gerekli olduğunu söyleyince, paşa çaresiz doktora eşinin bileğini tutması için izin verir. Ancak doktor, Mihrimah'ın diğer elini de tutmak isteyince daha fazla dayanamayan Rüstem Paşa sinirlenip doktoru odadan çıkartır.

Rüstem Paşa'nın Mihrimah Sultan'a düşkünlüğü:
Venedik belgeleri, Rüstem Paşa hakkında oldukça önemli belgeleri barındırmaktadır. Bunun da temel nedeni Venediklilerin Osmanlı sultanı ile temas kurabilmek için sadrazamlar ile iyi dostluk kurma çabasıdır. Rüstem Paşa'yı sık sık ziyaret eden bayloslar bir yandan da paşa hakkında edindikleri tüm bilgileri Venedik Senatosu'na rapor etmeyi ihmal etmezler. Bugün Venedik Devlet Arşivi'nin nadide parçaları olan bu raporlarda Rüstem Paşa'nın sadece devlet yönetimi adına yaptıkları değil özel hayatı, kişiliği, dostları, ekonomik faaliyetleri hakkında da önemli bilgiler yer almaktadır.
Eşine olan düşkünlüğü ile bilinen Rüstem Paşa'nın onu sık sık kaplıcalara götürdüğü, eşiyle birlikte zaman geçirmekten hoşlandığı, onu el üstünde tuttuğu Venedik bayloslarının oldukça dikkatini çekmiştir. Serveti ile Osmanlı Devleti'nin en zengin yöneticisi unvanını elinde bulunduran Rüstem Paşa anlaşılan o ki eşini bu servetten mahrum etmemiştir. Mihrimah Sultan'ın mücevher tutkusu ve İstanbul'a gelen en kıymetli mücevherleri hemen satın aldığı bilgisi de Venedik'e iletilenler arasındadır.
Venedik baylosu, Senato'ya Mihrimah Sultan hakkında edindiği bilgileri sunmaya özen gösteriyor. Bunda elbette Mihrimah'ın babası Sultan Süleyman'ın tek kızı olduğu için de ayrı bir ağırlığı olduğunu ve Rüstem Paşa'nın bu nedenle de üstüne titrediğini belirtiyor.

Rüstem Paşa'nın Mihrimah Sultan'ı veba salgınından kaçırışı:
1551 Ekim'inin son günlerinde dönemin en tehlikeli hastalığı olan veba İstanbul'da yeniden baş gösterir. Hastalık öyle hızlı yayılmaya başlar ki kısa sürede yüzlerce insan hayatını kaybeder. Veba'dan nasibini Rüstem Paşa'nın sarayı da alır. Çok kısa bir sürede sarayda 24 kişi hayatını kaybedince, Rüstem Paşa eşi Mihrimah Sultan'ı alır ve şehirden yaklaşık 12 km uzaklıkta bulunan kendisine ait bir yere (Bu yer mektupta bir bahçe diye belirtilmektedir.) yerleştirir. Gündüz İstanbul'da devlet işleri için bulunan paşa, akşamları ise kendisine ait gemisiyle yola çıkar ve doğrudan eşinin yanında alır soluğu. Devamı yarın…