Çanakkale Cephesinin Unutulmaya Terk Edilen Unutturulmaya Çalışılan Kara Savaşları

Boğazı ele geçirebilmek için merkez tabyalarının ele geçirilmesi lazımdı. Acı deniz mağlubiyetinden sonra yapılan yeni planda bu vazife artık kara kuvvetine veriliyordu. Esas rolü donanmaya veren eski planın tamamen zıddı olarak yeni planda esas rolü kara kuvveti yapacak, deniz kuvveti ona yardımcı olacaktı.

 Bu şekilde 18 Mart 1915 günü Çanakkale boğazını sadece donanma ile geçilemeyeceğini anlayan İtilaf devletleri, 19 Marttan itibaren amfibi bir hareket için hazırlanmaya başladı. Türk birlikleri de buna karşı alınacak savunma tedbirleri için planlar yapmaya başladılar…

 18 MARTTAN SONRA TÜRK TARAFI

 18 Marttan sonra Osmanlı genelkurmayı Çanakkale’ye düşman çıkarması hakkında yeni haberleri dikkate alarak buradaki kara kuvvetini 3. Tümen ve bir süvari tugayı ile takviye etti. Bütün kuvvet 6 tümen ve bir süvari tugayına çıktı. Toplam 84.000 kişi idi.

 Müstahkem Mevki Komutanı Cevat Paşa, mevcut savunma düzenini tamamlayıcı değişikliklere gidilmesini 20 Mart'ta Başkomutanlığa önerdi. 22 Mart'ta Başkomutanlık, Cevat Paşa'nın önerisine vermiş olduğu cevapta; 9. Tümen'in birliklerinin konuşunda bir değişikliğe gidilmeden olduğu yerde kalmasını, 19. Tümen'in Saros Körfezi ve Anadolu kıyılarından yapılabilecek çıkarma girişimlerine karşı kullanılmak üzere 3. Kolordu'ya bağlı kalarak Eceabat'ta toplu halde bulunmasını, 11. Tümen'in, Anadolu yakasına yapılabilecek bir çıkarmaya karşı aynı bölgede kalmasını belirtiyordu. Aynı emir gereği, 9. Tümen Karargâhı 24 Mart sabahı Eceabat'a alınarak Gelibolu yarımadasındaki yerleşmeye başlamıştır.

 Başkomutanlık, İtilaf Devletlerinin Boğaz'ı zorlayarak Marmara'ya buradan da İstanbul'a yönelme planlarını yineleyebilecekleri gözden uzak tutulmadı. Donanma ile başarıya ulaşılamayan deniz harekâtının karadan da denenebileceğini hesaba katarak Gelibolu Yarımadası'na yapılabilecek çıkarma operasyonlarına karşı bölgedeki kara birliklerini güçlendirmeye karar verdi. Bu amaçla Boğaz'ın karadan gelecek olan saldırılara karşı savunma görevi için 5. Ordu kuruldu. 24 Mart 1915'te 5. Ordu'nun komutanlığına Liman Von Sanders atandı. 25 Mart tarihinde Başkomutanlık ilgili birliklere gönderdiği emirde; "Çanakkale Müstahkem Mevki civarında ve Gelibolu Yarımadası'nda bulunan birliklerden 9. Tümen'in dâhil olduğu 3. Kolordu, 11. ve 5. Tümenlerle, jandarma Alayları ve 64. Piyade Alayı'ndan oluşan 5. Ordu'nun kurulduğu, ordu komutanlığına Mareşal Liman Von Sanders'in atandığı" yazılıydı. Liman Von Sanders 25 Mart tarihinde Gelibolu’ya ulaşarak burada karargâhını kurdu.

5. ordu Mart sonlarında Seddülbahir ve Kumkale’yi Müstahkem Mevkii komutanlığından devraldı. Bu şekilde Müstahkem Mevkii Komutanlığı sadece Çanakkale iç geçidinin güvenliğini sağlamak ile görevli kaldı.

 Liman paşadan önce Yarımadada görevli 3. Kolordunun muhtemel bir düşman çıkarmasına karşı savunma ile ilgili tespitleri şu şekilde idi:

 1). Düşmanın çıkarma yapması en muhtemel kıyılar Kabatepe, Seddülbahir arasıdır.

2). Bolayır ve Anadolu 2. derecede önemlidir.

3). Karaya çıkan ve buraya yerleşen düşmanı geri atmak imkânsız olmasa bile çok zordur.

4). Bu yüzden düşmanı karaya çıkartmamak esastır.

 Liman Von Sanders’ten önce bölgedeki tertibat şu şekilde idi:

 5. Tümen: Yeniköy, Bayramiç, Kadıköy, Kuruçeşme mıntıkasında,

7. Tümen: Bolayır, Gelibolu, Yeniköy mıntıkasında,

9. Tümen bir kısım kuvveti ile Anafartalar, Seddülbahir mıntıkasında diğer kısmı ile Kumkale – Yenişehir mıntıkasında,

19. Tümen: Maydos ve Sarafim çiftliği civarında ihtiyatta,

126. Alay, Çanakkale güneyinde,

11. Tümen: Beşigeler mıntıkasında,

Çanakkale Seyyar Jandarma Taburları, Taraklı’da,

Gelibolu ve Bursa seyyar jandarma taburları Tayfur ve Turşunköy’de dağınık olarak bulunuyordu.

3. kolordu en tehlikeli kıyıları kuvvetli ve az tehlikeli kıyıları zayıf tutmuştu. Devamı yarın…