CAMİLERİMİZİN ŞAHIS ADLARIYLA ADLANDIRILMASI İSLAMİYETE NE DERECE UYGUNDUR

Değerli okurlarım, tüm İslam ülkelerinde ve yerleşim yerlerinde olduğu gibi şüphesiz Bandırmamızda da camiler ve mescitler yapılmıştır, yapılmaktadır ve gelecekte de yapılacaktır. Çünkü İslam toplumların ibadet yeri olarak camilerimiz gerekli ve olması gereken mekanlardır. Gerçi İslam toplumu dahilinde olmalarına karşılık bazı İslam kitlelerinin bir oranda ibadet yeri sayılan cem evleri denilen mekanlarda vardır. Onların oluşturanları camileri oluşturanlardan mezhepsel farklılıklar gösterseler bile sonuç olarak ibadet yeri olarak camileri kullanan birey ve kitlelerimizde cem evlerini ibadet yeri gören ve kullanan birey ve kitlelerimizde İslam’dır, İslam’ın temeline temel kaidelerine aykırı düşmemek şartıyla farklılık gösteren bölümleridir. Bütün bunlar bir yana gerek camilerimiz ve gerek cem evlerimiz yapılıp ortaya çıkarıldıktan sonra bazı isimlerle adlandırılmışlardır. Her mekanın adlandırılmasında olduğu gibi camilerimizin adlandırılmasında da, cem evlerimizin adlandırılmasında da şüphesiz fayda vardır. Ancak şurası bir gerçektir ki, Sünni İslam itikadına göre camilerimiz Allah’ın evleridirler. Yani bir oranda Allah’a tahsis edilmiş, Allah adına kullanıma tahsis edilmiş ibadet yapmaya tahsis edilmiş yerlerdir. Öyleyse biz kulları Allah evi olarak belirtilen bizimde öyle kabul ettiğimiz bu mekânlara şahıs adları vermemiz ne oranda doğrudur. Camilerimizi isimlendirirken camilerimize şahıs adının verilmesi sadece camiyi yaptıran kişinin adı veriliyorsa belki bir oranda uygun görüle bilir. O da o kişiyi yüceltmek amacıyla değil onun yaptırdığı camiyi diğer yapılan camilerden ayırt etmek maksadıyla onun adıyla anmak şeklinde oluyorsa doğrudur, olabilir düşüncesini taşımaktayım. Bunun dışında herhangi bir camiye camiyi yaptırmayan kişilerin adlarının verilmesini anlamak bence mümkün değildir. Böyle yapmakla amaç edinilen şey zaten Allah’ın evi olmakla değerli olan bir mekânı daha değerli bir hale getirmek düşünülüyorsa bence bu icraatta biraz şirk vardır demek yerinde olabilir. Çünkü yapılan ve Allah’ın evi olma durumuna gelmiş bir binaya toplumda tanınmış bir şahsiyetin, bir siyasetçinin, bir bilim adamının, bir din adamının, sporcu veya sanatçının adını vermekle o caminin değerinin olduğundan fazla yüceltilmesinin imkanı yoktur kanaatini taşımaktayım. Yine şurası da bir gerçektir ki eğer o şahısların adları camilere verilerek o şahıslara dinsel bir mahiyet, dinsel bir paye verilmek isteniyorsa bence bu davranışta yanlıştır. Çünkü o şahısta o özellik yoksa o camiye onun adının verilmesiyle o dinsel özellik veya paye ona kazandırılması mümkün değildir. Öyleyse toplum olarak camilerimize ama yaşayan, ama ölmüş ülkemizde veya İslam dünyasında tanınmış simaların adını vermek yanlış bir davranış olmalıdır. Çünkü eğer bu adlandırmayla camilerin değerini ve tanınmışlığını arttırmak amaçlanıyorsa bu kişileri Tanrı’dan üstün seviyeye getirmiş olma durumu gibi bir olgu ortaya çıkmaktadır.

Sözüne ettiğim bu davranış bu isimlendirme usulü ne kadar yanlışsa bu camileri şahıs isimleriyle adlandırırken ismi verilecek şahısın dindarlığının derecesinin göz önünde bulundurulup onun dindarlığının adının verileceği camiye daha fazla kutsiyet kazandıracağını daha fazla insanın camide ibadet yapmasını getireceğini düşünmekte o derece yanlış o derece İslam’a aykırıdır düşüncesindeyim. Çünkü İslamların caminin ismini aldığı adamın ibadet hanesine değil Allah’ın evine ibadet etmeye gittiklerini düşünmeleri ve esas almaları şarttır.

Yani tanrının evini o tanınmış kişinin adıyla tanıtmak bence bir nevi tanrıya şirk koşmaya giden bir uygulama durumunu arz etmektedir. Bu yüzdendir ki camilerimize bilhassa kişi eliyle yapılmayıp yani özel kişiler tarafından kendi mal varlıklarından yapılan harcamalarla yaptırılmayıp toplum genelinden toplanan paralarla yahut kamu kuruluşlarından kaynaklanan parlarla yaptırılan camilere şahıs adı verilmesi sakıncalıdır, bir oran da Tanrı evini o kişinin vasıtasıyla tanıtmayı doğurduğundan şirk kokan şirke benzeyen bir icraat söz konusu olmaktadır diye düşünmekteyim. Bandırmamızı göz önünde bulundurduğumuzda bu kavrama bu anlayışa uymayan isimlendirmeler olarak hemen ilk ağızda Yunus Emre camiyi, Fatih camiyi gibi camiler akla gelmektedir. Çünkü bu camilerin yapımında bu ismi geçen zatların herhangi bir harcama rolü olmadığı gibi zaten bu zatların kentimizle de yakından uzaktan bir alakaları yoktur. Bu zatların bu camilere isimlerinin verilmesi Türk toplumunda ki isimlerinin tanınmışlığı nedeniyledir. İşte bu yüzden sözünü ettiğimiz şekilde gerçekleşmiş bir icraatın bunlarda da olduğundan söz edebilmemiz mümkündür. Düşünün Yunus Emre tasavvuf ehli bir şahsiyettir. Tasavvuf ehlinin din anlayışı cami cemaatinin yani Sünni cami cemaatlerinin din anlayışıyla aynı değildir.

Yunus Emre’nin amacı enel hak mertebesine ulaşmak, tanrıya ulaşmak olduğu düşünülürse onun bugün camilerde yapılan ibadetlerle ne derece ilişkisi olduğunu kıyas etmek daha belirgin olabilecektir düşüncesindeyim. Unutmayın ki geçmiş dönemlerde bugünkü Yunus Emre cami cemaati ve diğer camilerimizin cemaatleri halkı gibi düşünen aynı anlayışı paylaşan İslam kitleleri enelhak diye çalışan mutasavvıfları, Yunus Emre benzerlerini hor görmüşler, taşlamışlar, eziyet etmişler hatta bazılarının derisini yüzerek öldürmüşlerdir. Bu derece farklılık bulunan İslam anlayışı mensubu bir kişinin tanınmışlığı nedeniyle bi camiye andın verilmesi sırf isminin tanınmışlığından istifade etmek amacı nedeniyle olmaktadır, olabilmektedir. Tabi aynı şekilde Fatih’in isminin verilmesi de onun tanınmışlığından, Hz. Ömer’in isminin verilmesi de onun tanınmışlığından kaynaklanmaktadır. Tekrar vurgulamak isterim ki bence camilerimize yaptıranlarının dışında ki kişilerin isimlerinin verilmesi sırf tanınmış olmaları nedeniyle bu tür kişilerin adlarının camilere verilmesi yanlıştır. Devamı yarın…