BANDIRMAMIZIN SOKAKLARINA, CADDELERİNE İSİMLERİ VERİLMİŞ ASKERİ ŞAHSİYETLERİ TANIYALIM

Bugün Bandırmamızı dolaşırken bazı caddelerimize, bazı sokaklarımıza verilmiş askeri şahsiyet isimlerini görürüz. Bu askeri şahsiyetlerin cadde ve sokaklara verilmesinde ana amacın bu askeri şahsiyetlerin ülkemizin hizmetleri ve Bandırmamızla ilgili icraatları ve ziyaretleri ön planda tutularak onların hatıraları yaşatılmak, yeni nesillere onların tanıtılması ön planda tutulmuş olmalıdır. Ne yazık ki yeni nesiller bu askeri şahsiyetleri yeteri kadar tanımamakta, tanıyamamaktadır. Yakutta bazı siyasi sebepler ve sosyal sebeplerle art niyetli kitleler ve kişiler tarafından yeni nesillere ağızdan nakillerle farklı tanıtılmaktadır. Bu durumu ortadan kaldırabilmek için Bandırmamız Cadde ve sokaklarına isimlerini vermiş askeri şahsiyetlerimizi tarafsız olarak genel kaynaklara dayanarak yeni nesillere tanıtmamız gerektiği inancındayım. Bu amaçla bu askeri şahsiyetleri genel kaynaklardaki bilgilerle tanıtmaya kalktığımızda ilk aklımıza gelen isimleri sırasıyla vermemiz yoluna gittiğimizde onları şu sıra ve şu şekilde tanıtmamız gerekir. Bu amaçla ilk alacağımız askeri şahsiyet şehrimizin en önemli caddelerinden birine adını veren İsmet İnönü’nün yer alması gerektiğine inanmaktayım.

İSMET İNÖNÜ (İAMET PAŞA)

Mustafa İsmet, Malatya'da yerleşmiş eski bir Türk ailesi olan Kürü Moğollarındandır. Büyük babasının adı Abdülfettah'dır. Mahkeme üyeliklerinde bulunmuş ve Harbiye Nezareti Muhakeme Dairesi Mümeyyizliğinden emekli Hacı Reşit beyin oğludur. 24 Eylül 1884 de İzmir'de doğmuştur. Evli ve üç çocuk babasıdır. Babasının görevi nedeniyle Sivas'ta ilkokula başlamış, 1892 de Askeri Rüştiye'ye girmiş, 1895 de okulu bitirmiş, Sivas Mülkiye İdadisinde (lise) öğrenimine devam etmiştir. 31 Temmuz 1897 de babasının İstanbul'a tayini nedeniyle 6. sınıfta ayrılmış, Halıcıoğlu'ndaki Harp okulunun lise kısmını kaydolmuştur. 1900 da Liseyi bitirmiş, 14 Şubat 1901 de Topçu Harbiye sınıfına girmiş 1 Eylül 1903 de okulu birincilikle bitirmiş ve Topçu Mülazımı Sanisi (Teğmen) olmuştur. Okuldaki başarısı nedeniyle Erkânı Harbiye (Kurmay) sınıfına ayrılmış ve burayı da birinci ile bitirerek altın Maarif madalyası almıştır. 1903 de Pangaltı'da bulunan Harp Akademisine girmiş ve 26 Eylül 1906 da sınıfının birincisi olarak Kurmay Yüzbaşı rütbesi ile mezun olmuştur.

2 Ekim 1906 da Kurmay Yüzbaşı olarak Edirne'de Ordu Merkezinde ilk görevine başlamış ve Sahra Topçu 8. Alay 3. Bölük Kumandanı olarak görevine devam etmiş, 7 Kasım 1908 de Kolağası rütbesine yükselmiş ve Edirne 2. Tümenin Kurmaylık görevine getirilmiştir.

26 Şubat 1910 da İmam Yahya'ya karşı Hükümet tarafından harekete geçirilen Yemen Mürettep Kuvvetlerinin Kurmaylığına atanmış ve Hudeyde'ye gelmiştir. İmam Yahya ile yapılan görüşmelere katılmış ve gösterdiği başarılar nedeniyle 26 Nisan 1912 de Binbaşılığa yükseltilmiştir. 25 Şubat 1913 tarihine kadar Yemen'de Genel Kuvvetlerin Kurmay Başkanlığı görevinde bulunmuştur.

Balkan harbinin çıkması üzerine İstanbul'a çağrılmış, 11 Nisan 1913 de Büyük Karargahı Umumi I. Şubesinde, 8 - 29 Eylül 1913 de Bulgar delegeleri ile İstanbul'da Barış görüşmeleri ile görevlendirilmiştir. 15 Aralık 1913 de Genel Kurmay 3. Şubesinde görevlendirilmiş, 2 Ağustos 1914 de ilan edilen genel seferberlik ile I. Ordunun Kurmaylığına atanmış, Osmanlı İmparatorluğunun 11 Kasım 1914 de savaşa katılmasından sonra 29 Kasım 1914 de Kaymakamlığa (Yarbaylığa) yükseltilmiştir. 1914 de Başkomutanlık Genel Karargahı I. Şube Müdürlüğüne atanmış, 16 Ağustos 1915 de Gümüş Harp Liyakat Madalyası kazanmış, Umumi Karargahta bir yıl bulunduktan sonra cephede görev istemiş, 2 Ekim 1915 de II. Ordunun Kurmay Başkanı olmuş ve 14 Aralık 1915 de Miralaylığa (Albaylığa) yükselmiştir. 30 Aralık 1916 da II. Orduya bağlı 4. Kolordu Kumandanlığına atanmıştır.

12 Aralık 1916 da Kafkas cephesindeki yararlıkları nedeniyle altın harp madalyası almış, 1 Mayıs 1917 de Filistin cephesindeki 20. ve 19 Haziran 1917 de 3. Kolordu Komutanlıklarına atanmış, 20 Eylül 1917 de 7. Orduya bağlı 3. Kolordu Kumandanı iken Atatürk'ün Başkomutanlığa verdiği önemli raporun hazırlanmasında rol oynamıştır. 1918 Sonbaharında Şeria vadisinde Kolordusu ile başarılar kazanmıştır. Devam yarın…