Anzavur Ahmet’in Gönen Katliamı Neden Yıldönümünde Lanetlenmez

1920 yılında başlatılan bu isyanların bölgede yani Güney Marmara sahasında pek çok kan dökülmesine ve pek çok Kuvayi Milliyecinin katledilmesine sebep olduğu tarihi kayıtlarda aşikardır. Nitekim isyanları sırasında faaliyet sahasındaki ilçelerimizi ele geçiren Anzavur Ahmet ve şürekası ele geçirdikleri yerlerde Kuvayi Milliyecileri katletmişlerdir. Özellikle farklı tarihlerde Gönen’i ele geçiren Anzavur Ahmet’in Gönen’i 2. Defa ele geçirdiğinde yaptığı katliam hakikaten dikkate değer ölçüde bir katliam olarak karşımıza çıkmış tarihteki yerini almıştır düşüncesindeyim. Başta Yarbay Rahmi Bey olmak üzere Şehit Müftü Şevket Efendi, Şehit Gönen Belediye Reisi Hüseyin Çavuş, Şehit Avukat Ramiz Bey, Şehit Abdi Bey Zade Mehmet Bey, Şehit Köteylili Çakır Hasan, Şehit Alaiyeli Jandarma Nuri Çavuş bu işgal sırasında Anzavurcular tarafından katledildiklerinden bu toplu öldürme olayı Anzavurcuların Gönen’e reva gördükleri bir katliamdan başka bir şey değildir.

4 Nisan tarihindeki Anzavur işgali sırasındaki bu şehit edilişlere haklı olarak katliam diyorum. çünkü bu öldürülen şahıslar karşılıklı bir mücadele neticesinde veya bu şahısların Anzavurculara karşı yaptığı bir direniş sırasında gerçekleştirilen şehit edilme olayı değildir. Bu öldürme olayının ana amacı Gönen ve çevresindeki Kuvayi Milliyecileri sindirmek İstanbul hükümetine ve işgal devletlerine karşı gerçekleştirilecek direnişten caydırma amacına yönelik masum insanları öldürme olayı olduğundan hakikaten bir katliamdan başka bir şey değildir. Bu yönüyle Anzavurun Gönen’de gerçekleştirdiği bu katliamın Ermenilerin Kars’ta veya Haçın’da yaptığı katliamlardan farklı bir katliamdan farklı bir icraat söz konusu değildir.

 İşte 4 Nisan 1920 tarihinde Gönen’in yaşadığı bu katliam Gönen’in Kurtuluş Savaşı tarihi Türkiye Cumhuriyeti tarihi açısından en önemli olaylarından birisidir. Şurasını da hatırlatmak isterim ki bu katliam aslında Türkiye Cumhuriyeti açısından da önemli bir katliamdır. Gerek katliamın temelini oluşturan Anzavur isyanı gerek yaşanan 4 Nisan Gönen katliamı Derviş Mehmet tarafından başlatılan Menemen İsyanı ve Kubilay’ın katledilmesini getiren olayla ana esas açısından benzerlik gösteren bir olaydır. Çünkü nasıl Menemen olayı Mustafa Kemal’i ve onun getirdiği, getireceği rejimi ve inkılapları, değişiklikleri hedef alıyorsa Anzavurun isyanı da giriştiği isyanda katliamda Mustafa Kemal’in oluşturmak istediği Kuvayi Milliyeyi İstiklal Savaşı fikrini ortadan kaldırmayı amaçlayan bir girişimle katliamdır. Ne tuhaftır ki bu kadar önemli bir katliam gerek yerel açıdan, gerek ulusal açıdan hak ettiği önemi ve değeri hiçbir zaman bulamamıştır. Pek çok katliam gerçekleşme tarihinde dile getirilip faillerin lanetlenip şehit edilenler yani mağdurları rahmet ve şükranla anılırken 4 Nisan tarihinde Anzavurun Gönen’de yaptığı katliamın şehitleri hiçbir zaman anılmamışlar bu katliamın faili Anzavur ve Anzavurcular hiçbir zaman lanetlenmemişlerdir. Ancak askeriyeye minnettar olmalıyız ki 4 Nisan şehitlerinin isimlerinin kaidesinde yer aldığı bir şehitler anıtını Gönen’de oluşturmuş, bu katliam şehitlerinin unutulmasının, unutturulmasının önüne geçmiştir. Bu anıt sayesindedir ki Gönen ve çevresi halkı 4 Nisan katliamının kurbanlarının isimlerini öğrenmek imkanını edebilmektedirler. Ama şu noktayı önemle vurgulamak isterim ki Gönen gibi kendisine bağlı milislerin, çetelerin gayreti ile kendini Yunan işgalinden kurtarma başarısını göstermiş bir ilçenin bu derece kahramanlıklar yaşatmış ataların bugünkü neslini oluşturan Gönen halkının 4 Nisan katliamını ve bu katliamın kurbanlarını unutmuş bir görünüm sergilemesi bence hakikaten acı bir görüntü oluşturmaktadır. Bence sergilenen bu görüntü Gönen halkının o katliamı yaşamış atalarına, bireylerine karşı sergilediği bir vefasızlık örneği söz konusudur.

Acaba neden Gönen bu 4 Nisan katliamını unutmayı seçmekte veya seçmiş görünmektedir. Bence bunun altında Gönen’de farklı yollarla bu olayı unutturmak, bu katliamı gerçekleştiren Anzavur Ahmet’i ve onun tarafında birikip bu katliamın gerçekleştirilmesinde rolleri olan Gönen havalisi şerirlerini unutturmak isteyen çevrelerin niyet ve çabaları yatmakta, etkili olmaktadır düşüncesindeyim. Ve bu çevrelerin kamuoyunu etkilemede ileri sürdükleri sebebin de ülkede birlik ve beraberliğin bozulmasında bu katliamı yapanların lanetlenmesinin etkili olacağını ileri sürmeleri, olanak göstermeleri olduğunu düşünmekteyim. Ama hemen açıklamak isterim ki Anzavur Ahmet’in Anzavurcuların yani bu katliamı yapanların lanetlenmesi ülke birliğini ve bütünlüğünü bozacak bir etki yaratmaması aksine birlik ve beraberliğin oluşmasında daha faydalı etkiler meydana getirmesi gerekir düşüncesindeyim. Geçmişte millete ve milletinin menfaatlerine ters icraatlar yapan bireylerinin suçlanmasının, lanetlenmesinin gelecek dönemler için benzerlerinin ortaya çıkmasını engelleyecek etkiler yapacağı görüşünde olduğunu önemle hatırlatmak isterim. Devamı yarın…