19 Mayıs Gününün ve Bu Güne Tarihlenen Bayramın Tarihçesi ve Önemi

Nitekim 19 Mayısta dikkat edilmesi gereken özel bir durum bir ilklikte Mustafa Kemal’in asker toplaması etrafında silahlı kuvvet oluşturması yolunda ilk çalışmayı gerçekleştirdiğini de söylemek mümkündür. Çünkü Mustafa Kemal 19 Mayıs 1919 da Samsunda karaya ayak bastığında kendisini karşılayanlar arasında bulunan üzgün ağlayışlı bir durumdaki terhis edilmiş bir askeri görmüş onunla yaptığı konuşmayla kendi fikrinde olduğunu tespit edip onu verdiği emirlerle tekrar silahaltına alarak kendi hizmetine almıştır. Dolayısıyla 19 Mayıs Tarihi Mustafa Kemal’in ilk askerini yanına aldığı tarih olmuştur. Samsundan Amasya’ya geçen Amasya tamimiyle kurtuluş savaşının önderliğinde talipliğini açıklayan Mustafa Kemal Erzurum’a geçmiş oradaki kongreyi müteakip savaşa geçerek kurtuluş harbinin ilk ve tek ulusal kongresi olan Sivas kongresini gerçekleştirmiştir. Erzurum kongresinde manda ve himayeyi Türk milletine reddettiren o kongrenin Heyeti Temsiliye başkanlığını elde eden Mustafa Kemal bu elde ettiklerine dayanarak Sivas kongresine gitmiş orada da direniş yolundaki kurulan bütün ulusal dernekleri Anadolu ve Rumeli Müdafai Hukuk Derneği adıyla birleştirip Sivas kongresi Heyeti Temsiliye başkanı olarak bu derneğin elindeki silahlı kuvvetlerinde yönetim imkanını elde etmiştir. Zaten Erzurum kongresinde Erzurum’daki 15. Kolordunun başındaki Kazım Karabekir’in desteğini kazanan İstanbul hükümetinin Mustafa Kemal’i yakalayıp gönderilmesi yolundaki emirlerine rağmen ona uymayıp ona destek veren Kazım Karabekir’in verdiği destekle Sivas’ta elde ettiği imkanlarla Ankara’ya yönelen Mustafa Kemal 19 Mayıs Tarihindeki Samsun’a ayak basışında kafasında mevcut planlar uyarınca Ankara’ya ulaşmıştır. Bu kez Ankara’da Ali Fuat paşanın ve onun 20. Kolordusunun desteğini yanına almış artık İstanbul hükümetine kafa tutacak güce ulaşmıştır. Ona bu kadar süreyi kazandırmada Balıkesir ve Balıkesir kongrelerinin rolü büyük olmuştur. Amasya da kendisiyle görüşen İstanbul hükümeti temsilcisi ile anlaşan Mustafa Kemal’in Amasya Protokolü denilen bu uyuşmaya dayanarak Osmanlı Meclisi Mebusanı’nın toplanmasını istediğini görmekteyiz. Hakikaten İstanbul’da toplanan Meclis-i Mebusan Misaki Milliyi ilan edince İstanbul İşgal edilip milletvekillerinin bir kısmı tutsak olarak Malta’ya götürülünce hele birde padişah Meclisi Mebusanı lav edince Mustafa Kemal ve arkadaşlarına Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisini açmak kalmıştır. Mustafa Kemal’in yönlendirdiği Türkiye Büyük millet Meclisi vasıtasıyla yönetilen gerçekleştirilen Türk istiklal savaşı Türk Silahlı kuvvetlerini teşkilatlandırıp silahlandırmış bu kuvvetle bir yandan dış mihrakların Osmanlı hükümetinin kışkırttığı Anzavur isyanları çapar oğulları isyanları Konya isyanları gibi isyanlarla bir yanda Rum ermeni gibi azınlıkların kendini azınlık kabul eden İslam olmasına karşılık Azınlık statüsü görmek isteyen Kürt gruplarının isyanlarını bastırmış bir yandan da birinci ve ikinci muharebeleri zaferlerini kazanan Türk ordusu başarılarıyla dikkat çekmeye başlamıştır. Davet edildiği Londra konferansı gibi konferanslarda asıl hedefin Osmanlı devletinin Mondros’tan sonra imzaladığı sevr anlaşmasının bir iki ufak değişiklikle kabul ettirilmesine yönelik olduğunu anladığı bu konferanslardan uzaklaşan Türkiye Büyük Millet Meclisi yönetimi yani Mustafa Kemal ve arkadaşları Kütahya Eskişehir Muharebeleri Sakarya Muharebesi büyük taarruz ve en nihayet Dumlupınar başkomutanlık muharebesi ile esas hedefine ulaşmış bugünkü Türk topraklarını Yunan’ı İzmir’de denize dökerek elde etmeyi gerçekleştirmiştir. Akabinde gerçekleşen Mudanya Mütarekesi ve Lozan barışıyla bugünkü Türkiye Cumhuriyeti ortaya çıkarılmıştır. Kısa zamanda sultan ve halife yurtdışına çıkarılmış Türkiye Büyük millet meclisi hükümeti rejimi yerini Cumhuriyet rejimine terk etmiştir. Bütün bunları gerçekleştirmenin başlangıcı şüphesiz 19 Mayıs’ta Mustafa Kemal’in Samsun’a ayak basışıdır. Bu nedenle 19 Mayıs tarihi önemli ve önem verilmesi gereken bir tarihtir. Mustafa Kemal’in rejimin ve devletin bekası açısından önem verdiği devleti ve rejimi emanet etmeyi düşündüğü en esaslı unsur Türk gençliğidir. Bu yüzdendir ki Mustafa Kemal gençliğe hitabeyle devleti ve rejimi emanet ettiği gençliği bir bayramla onurlandırmak istediğinden Mustafa Kemal’in çok önemli tarih gördüğü 19 Mayıs Tarihini onlara has bir bayram olarak ihdas etmiş. Hem devletin varlığı açısından önemli olan bu tarihin unutulmamasını temin ederken hem de Türk gençliğini ödüllendirmiş olacağını düşündürdüğünden 19 Mayıs tarihini Gençlik ve Spor Bayramı Olarak Tahsis etmiştir. Onun ölümünden sonra onun adının eklenmesiyle bir oranda doğum günü olarak kabul edilen 19 Mayıs Tarihinde onun anılmasına bir vesile olacak bir bayram olması düşüncesiyle bu bayrama 19 Mayıs Atatürk’ü anma Gençlik ve Spor Bayramı dendiğini göreceğiz. Belirli bir süre bu adla ülke çapında okullar başta olmak üzere gençlik ağırlıklı kutlama bulan bu bayram eski rejim yanlılarının Atatürk düşmanlarının en çok tenkidine mazhar olan bir bayram olmuştur. Gençlerin spora müsait kıyafetlerle bu bayramı kutlamasını açıklık müstehcenlik kabul eden gerici kesim uzun süre bu bayramı tenkit etmiş hele hele bayrama katılmak zorunda olan kız öğrencilerin etek boyunun diz üstü veya diz altı olması noktasında kollarının kısa veya uzun kollu olması noktasında bir sürü yaygara ve tenkit ortaya çıkararak rejimi ve Mustafa Kemal’i dinsizliğe varacak boyutlarda suçlamalara yönelmişlerdir. Bütün bunlara rağmen kutlama bulan bu bayram son zamanlarda bayramların kutlanması konusunda yapılan düzenlemeyle eski ulusal kutlama boyutundan kayıplara uğratılmış şimdiki durumda daha ziyade okulların kendi çapında halkın kendi çapında kutladığı protokolün protokol ölçüsünde değerlendirdiği bir bayram durumuna sokulmuştur düşüncesindeyim. Devam edecek…