Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2024 yılı yaş çay alım fiyatını 25 lira 44 kuruş olarak açıklaması, üretici kesimden sert tepkilere yol açtı. TÜM Köy Sen (TÜMKÖYSEN) Genel Başkanı Şuayyip Çetin, yaş çay üretiminde kilogram başına ortalama maliyetin 27 lira 78 kuruş olduğunu belirterek açıklanan fiyatın kabul edilemez olduğunu dile getirdi.
Çetin’in verdiği bilgilere göre, bir kilogram yaş çayın üretiminde; çaylık bakım giderleri için 4 lira 83 kuruş, gübreleme işlemleri için 2 lira 81 kuruş, toplama ve taşıma için ise 19 lira 83 kuruş harcanıyor. Bu kalemlerin toplamı 27 lira 78 kuruşu bulurken, alım fiyatının bu maliyetin dahi altında kalması, üreticiyi zor durumda bırakıyor.
Açıklanan fiyatın ÇAYKUR’un alım fiyatı olması nedeniyle özel sektörün daha düşük fiyatlarla alım yapma ihtimali de üreticileri endişelendiriyor. Geçtiğimiz yıl 1 milyon 430 bin tonluk yaş çay üretiminin yalnızca 783 bin tonu ÇAYKUR’a bağlı fabrikalarda işlenirken, kalan kısmı özel çay şirketlerine gitti. Aynı dönemde ÇAYKUR 19 liradan çay alırken, bazı özel firmaların fiyatı 9 liraya kadar düşürdüğü hatırlatıldı.
“Çay Üreticisinin Emeğine Alın Terine Çökmeye Çalışacaklar”
Çetin, “2024 yılında üretilen 1 milyon 430 bin ton yaş çayın ancak yarısı yani 783 bin tonu ÇAYKUR’a bağlı 49 fabrikada işlenirken kalan diğer yarısı çay şirketleri tarafından alındı. 2024 yılında açıklanan 19 lira fiyattan ÇAYKUR çay alırken çay şirketleri yaş çay alım fiyatını 9 liraya kadar düşürdüler. Bu yılda aynısı olacak ve açıklanan fiyat tavan fiyat işlevi görecek ve özel çay şirketleri fiyat düşürerek çay üreticisinin emeğine alın terine çökmeye çalışacaklardır.” dedi. Bu yıl da benzer bir sürecin yaşanacağını öngören Çetin, özel çay şirketlerinin açıklanan tavan fiyatın altına inerek üreticinin emeğini değersizleştireceğini söyledi. Ayrıca yaş çay fiyatının düşük tutulmasının, Orta Vadeli Program’daki “fiyat istikrarı” hedefi doğrultusunda diğer tarım ürünlerine de yansıyabileceği ifade edildi.
TÜMKÖYSEN’in talepleri ise şöyle sıralandı:
“Yaş çay alım fiyatı, maliyetin üzerinde olacak şekilde en az 35 lira olarak yeniden açıklanmalı. ÇAYKUR’da uygulanan kota ve kontenjan sistemi kaldırılmalı, isteyen üretici ürününü serbestçe teslim edebilmeli. Özel sektörün açıklanan fiyatın altında yaş çay alımına izin verilmemeli. Fiyat belirleme sürecine üretici örgütleri ve meslek odaları da dahil edilmeli. İthal çayla harman yapılarak iç piyasaya sunulan ürünlerin önüne geçilmeli, ithalat tamamen durdurulmalı.”
TÜMKÖYSEN, çay üreticilerini ve köylüleri düşük fiyat dayatmasına karşı dayanışmaya ve örgütlü mücadeleye çağırdı. Haber Merkezi